U Novom Selu, oko tri kilometra udaljenom od Bijeljine, još uvijek postoji impozantna građevina evangelističke crkve, koja je izgrađena početkom prošlog vijeka, 1913. godine, zalaganjem sveštenika Gustava Juranjija.
Cijeli vijek kasnije, početkom novembra 2014. godine, ova građevina proglašena je za nacionalni spomenik BiH i uvrštena na listu ugroženih spomenika koji čekaju obnovu, kaže Zoran Midanović, istoričar, zaposlen u muzeju Semberije.
„Neposredno nakon austrougarske okupacije, 1878. godine, oko stotinu njemačkih porodica doselilo se iz Banata i Srema i formiralo je svoju koloniju Franc Jozefsveld ( Polje Franje Josifa), koja će kasnije biti preimenovana u Novo Selo. Njemački doseljenici su porijeklom uglavnom bili iz južne njemačke pokrajine Baden – Vitenberg.
Krajem 1885. godine naselile su se tri, a odmah potom još dvije porodice u Bijeljini. Živjeli su u Račanskoj ulici, a na prostoru budućeg Novog Sela uzeli su zemlju u najam i počeli je obrađivati. Bile su to familije Melcer, Haler, Huber, Halabrin i Maler. Oni su predstavljali nukleus kolonizacije. U jesen 1886. godine ratar Šojrer iz Francfelda (Kačarevo kod Pančeva, u Banatu) nagovorio je još 60 porodica da se nasele u Bijeljinu, tako da se uključila i bečka vlada koja je povoljnim kreditima pomogla otkup zemlje od tadašnjih bijeljinskih feudalaca“, kaže istoričar Zoran Midanović, ističući da je 1889. godine u Novom Selu bilo naseljeno 121 familija. Početkom 20. vijeka ovo naselje imalo je oko 420 kuća, 2.200 stanovnika, kada je i izgrađena evangelistička crkva.
„Naseljeni Nijemci imali su u Novom Selu svoju opštinu, osnovnu školu, trgovine, kafane, pekaru, kovačnicu, kolarske i stolarske radnje, poštara, bricu i policajca. Dobrim poznavanjem obrade zemljišta i zanatstva pozitivno su uticali na domaće stanovništvo u Semberiji.
Ovo selo se jedno vrijeme zvalo i Petrovo Selo, nakon stvaranja Kraljevine SHS, ali se kratko zvalo i Šenborn, negdje početkom Drugog svjetskog rata“, ističe Midanović.
Evangelistička crkva u Novom Selu izgrađena je kao masivna jednobrodna crkva sa zvonikom na zapadnom pročelju i u neogotičkom stilu. Masivni zidovi građeni su od opeke, kao i fasadna dekoracija. Njemački okupatori preselili su 1942. godine oko 400 porodica u Poljsku i selo je opustjelo. Crkva je pretrpjela oštećenja u Drugom svjetskom ratu, da bi nakon rata poslužila kao skladište za žitarice u okviru Poljoprivrednog dobra „Semberija“.
Izvor: semberija.info
