Iguman Sava je ukazao da je potrebna dugoročna posebna vrsta zaštite srpske baštine i iznad svega njenog naroda na Kosovu i Metohiji, zbog dugoročne ugroženosti hrišćanskih svetinja u vremenu etničkog i vjerskog radikalizma na Kosovu i Metohiji i nesposobnosti lokalnih institucija da bez međunarodnih pritisaka adekvatno vrednuju i zaštite baštinu srpskog naroda.
On je u objavi na Fejsbuku podsjetio da su se u martovskom pogromu 2004. godine, u kome je u rušilačkim napadima albanskih ekstremista život izgubilo 19 osoba, ekstremisti posebno obrušili na srpske pravoslavne svetinje.
Iguman Sava je naveo da je uništeno 35 crkava i manastira i da je u ovim nezapamćenim vandalskim aktima, od kojih su neki prenošeni uživo na lokalnim kosovskim televizijama zauvijek uništene brojne ikone i nepokretna kulturna dobra koja su vijekovima preživjela osmansku okupaciju i svjetske ratove.
– Sedamnaesti mart 2004. posebno je bolno pogodio srpski narod i njegovu Crkvu zbog toga što se sve ovo dogodilo ne u vrijeme ratnog haosa, već u prisustvu više hiljada pripadnika međunarodnih mirovnih snaga KFOR-a, Kosovske policije i UNMIK-a od kojih niko nije javno preuzeo odgovornost za brojne propuste – naveo je iguman Sava.
On je istakao da je najteža od svega činjenica da već 19 godina nije sprovedena ozbiljna istraga i da nisu pronađeni organizatori masovnih i koordinisanih vandalskih napada, iako su svi međunarodni predstavnici koji su tada posjetili Kosovo i Metohiju veoma eksplicitno ukazali da je riječ o dobro organizovanim akcijama uz aktivnu podršku medija na albanskom jeziku.
Iguman Sava je upozorio da je simbolično mali broj lica kažnjen lakšim i uslovnim kaznama, navodeći da su za paljenje drevne i skrnavljenje fresaka Bogorodice Ljeviške, spomenika pod zaštitom UNESKO iz 14 vijeka, kažnjena četiri kosovska Albanca uslovnom kaznom od četiri mjeseca.
– Nasilje, koje se sporadično nastavlja protiv srpskih svetinja i povratničkih domova, do danas nije zaustavljeno, što pokazuje da i dalje postoji veoma visok stepen rizika da se slični napadi ponove, a sve sa ciljem sistematskog uništavanja baštine srpskog naroda na ovom prostoru koje za današnje lokalne ultranacionaliste i dalje predstavlja bolan podsjetnik srpske istorije koja se jeftinim falsifikatima ne može izbrisati iz istorijske nauke i istorije umjetnosti ovog dijela Balkana – naglasio je iguman Sava.
On je dodao da je u procesu obnove od 2005. godine obnovljeno ili donekle popravljeno oko 70 odsto vjerskih objekata oštećenih ili uništenih 2004. godine, a po međunarodnim zahtjevima u obnovi su učestovale i institucije samoproglašenog Kosva pod nadzorom i organizacijom Savjeta Evrope.
– Poseban uspjeh predstavlja obnova Prizrenske Bogoslovije. Takođe su obnovljene i privremeno zapustjele parohije u Prizrenu, Prištini, Peći, Uroševcu, Vučitrnu i Istoku, iako do očekivanog većeg povratka prognanika u ove gradove nije došlo zbog opšteg nedostatka bezbjednosti i etničke netolerancije – naveo je iguman Sava.
One je istakao da je martovski pogrom bio velika tragedija za Srpsku pravoslavnu crkvu, ali je još veća tragedija i sramota za kosovske institucije čiji predstavnici tobože pretenduju na evropsku budućnost, iako nikada nisu prihvatili ni najmanji stepen odgovornosti za nasilje 2004. godine.
– Eparhija raško-prizrenska nastaviće sa procesom obnove koliko god to mogućnosti dozvoljavaju, ali isključivo na principima posebnog položaja koji je dat SPC međunarodnim dokumentima i kosovskim zakonima – poručio je iguman Sava.
Dešavanja u Bijeljini
Izvor: rtrs.rs
