Danas, u XXI vijeku Zvorničko-tuzlanska episkopija je jedna od najuglednijih eparhija Srpske Pravoslavne Crkve. Takav položaj je zasluženo imala u burnom i stradalnom HH vijeku. Svoju starinu i crkveno prijemstvo prati sve do srednjovjekovnih nemanjićkih eparhija koje su postojale u oblastima srpske sjeveroistočne Bosne, u zemljama Usore i Soli. Na pragu vijekova, u osvitu HH vijeka Eparhija je živjela u ograničenim uslovima pod germansko-ugarskom okupacijom Bosne i Hercegovine. Eparhija zvorničko-tuzlanska je novi vijek dočekala sa titulom mitropolije i sačinjavala je konstitutivni dio Srpske pokrajinske Crkve u Bosni i Hercegovini. Na čelu Eparhije je tada bio vladika Grigorije Živ- ković (1897—1909). Njega je na katedri mitropolita naslije- dio Ilarion Radonić (1910—1921).
Događaji nakon sarajev skog atentata i Prvi svjetski rat bili su uvod u velika stradanja sveštenstva i naroda. Nastupilo je vrijeme stradanja u austrougarskim logorima. Nakon vaspostavljenja Srpske pat- rijaršije (1920) titula eparhijskog arhijereja je episkop. U vremenu između dva rata razvijao se crkveni život, naročito bogomoljačkog pokreta, a na katedri je bio episkop Nektarije Krulj (1929–1955). Drugi svjetski rat je donio vijenac veli- kih mučeničkih stradanja naroda i sveštenstva Eparhije. Vladičanstvo Longina Tomića (1955–1977) u komunističko vrijeme odlikovalo se revitalizacijom cjelokupnog crkvenog života. NJega je naslijedio na episkopskoj stolici, Vasilije Kačavenda (1978-2013) sa čijim je vladičanstvom Episkopija stupila u HHI vijek. U toku Odbrambeno-otadžbinskog rata (1992-1995) sjedište Eparhije je prešlo u Bijeljinu, gdje se nalazi i danas. Ovaj rad se bavi opštim crkvenoistorijskim prilikama I odlikama života Episkopije zvorničko- tuzlanske u HH vijeku.
Piše: Slaviša Tubin, ma, student doktorskih studija Pravoslavni bogoslovski fakultet Univerziteta u Beogradu
Zbornik sažetaka: „Bijeljina u XX vijeku“
Dešavanja u Bijeljini
Izvor: desavanjaubijeljini.com
