Dok je za Srbe 9. januar svetinja jer je tada Skupština srpskog naroda u Bosni i Hercegovini 1992. proglasila Srpsku republiku u BiH, Bošnjacima je taj dan neprihvatljiv iz više razloga.
Oni se, između ostalog, mogu pronaći u prvoj apelaciji Ustavnom sudu BiH čiji je podnosilac bio Bakir Izetbegović. Prije svega, bošnjački političari ističu da na toj sjednici Skupštine iz 1992. nisu bili prisutni Bošnjaci i Hrvati „što nesumnjivo ukazuje na to da su Bošnjaci i Hrvati u Republici Srpskoj, ali i Ostali, odnosno drugi građani BiH drugačije tretirani u odnosu na Srbe u Republici Srpskoj“.
Istovremeno, tvrde da je prema popisu iz 1991. na području današnje Srpske bilo 43 odsto onih koji nisu bili etnički Srbi.
Prema tumačenju bošnjačke strane, stvaranje Srpske značilo je teritorijalno razgraničenje s političkim zajednicama drugih naroda BiH iz čega „jasno proizlazi namjera da se formira država dominantno jednog – srpskog naroda uz apsolutno isključivanje i diskriminaciju svih drugih naroda i gaženje njihovih prava“.
Prema njihovim riječima, to se kasnije pokazalo tokom „agresije na BiH“, kada je na toj teritoriji „izvršeno sistematsko i plansko etničko čišćenje svih koji nisu Srbi“.
Kako tvrde, svako određivanje praznika entiteta koji simbolizuje samo jedan ili samo dva od tri konstitutivna naroda u BiH predstavlja mjere koje vode razlikovanju, isključenju, ograničavanju ili davanju prvenstva, zasnovano na nacionalnom ili etničkom porijeklu i da ima cilj da naruši ili kompromituje priznanje, uživanje ili vršenje, pod jednakim uslovima, ljudskih prava i osnovnih sloboda u svim oblastima života.
Protivnici 9. januara smatraju da taj datum ne može biti određen kao Dan Republike.
U vezi s tim ukazuju na to da je Ustavni sud nekadašnje Republike BiH „kao sud tada već međunarodno priznate države“ svojom odlukom iz oktobra 1992. utvrdio da Skupština srpskog naroda u BiH predstavlja „nelegalan i neformalan organ“ i poništio sve akte koje je takav organ donio, uključujući Deklaraciju i Ustav Republike Srpske, kao i sve provedbene propise.
– Podnosilac zahtjeva ukazuje na diskriminišući karakter osporenog člana jer za pripadnike nesrpskog naroda nije moguće da slave dan kada su uspostavljeni organi Republike Srpske koji su počinili genocid u Srebrenici, ali i druge ratne zločine na teritoriji BiH s ciljem uništenja nesrpskog stanovništva – navodi se u objašnjenju prve odluke Ustavnog suda BiH iz 2016.
Ti argumenti su korišteni i prilikom nove apelacije delegata u Vijeću naroda RS na osnovu koje je sud ponovo odlučio da je 9. januar – neustavan.
Izvor: srpskainfo.com