Grupa novinara iz zemalja bivše Jugoslavije okupila se prošle srijede u Srbiji, na putovanju koje je trajalo pet dana, ali djelovalo je kao da smo ostali mnogo duže i to nije bila samo vožnja kroz predivne krajolike i posjeta novim mjestima, to je bio pravi povratak sebi, istoriji, tišini i neukrotivoj prirodi.
Beograd, kapija Balkana i srdačna dobrodošlica
Prva stanica veseloj grupi iz Ljubljane, Zagreba, Podgorice, Sarajeva, Mostara i Banjaluke, među kojima je bila i novinarka „Nezavisnih novina“, bio je predivni Beograd, koji je izgrađen na raskrsnici puteva, na ušću Save u Dunava, na „kapiji Balkana“, koja i sama krije veliko istorijsko i kulturno nasljeđe. Put od Banjaluke do Beograda trajao je nekih sedam sati ugodne vožnje autobusom, ali čekalo nas je nešto drugačije i mirnije od prijestonice Srbije.
Već nakon sat i po vožnje od Beograda, Dunav postaje sve prisutniji, a užurbana gradska graja i vrelina asfalta popuštaju pred zelenim poljima, vinogradima i vedrim prostranstvima.
Uputili smo se ka „srpskom moru“, kako mnogi nazivaju Srebrno jezero, u čijoj neposrednoj blizini se nalaze i dva kamena stražara Dunava, Ramska i Golubačka tvrđava, koje vjekovima odolijevaju vremenu i pričaju priče o prošlim carstvima, bitkama i ljubavima.
I zaista, ako želite na nekoliko dana pobjeći od svakodnevnice, ali ne znate gdje biste iskoristili dane godišnjeg odmora, pružite šansu ljepotama Srbije i vratite se u daleku prošlost, na putovanju kroz vrijeme i netaknutu prirodu.
Srebrno jezero ili „srpsko more“ koje osvaja tišinom
Upravo od Beograda, za oko dva sata vožnje, u zavisnosti od vremena kada ste pošli i saobraćajne gužve, stiže se do Ramske tvrđave, smještene na desnoj obali Dunava, u selu Ram, između Kostolca i Velikog Gradišta.
Kako su nam pričali ljubazni domaćini, turisti najčešće prvo posjete Ram, zatim se spuste do Srebrnog jezera, a potom nastave svoj put prema Golupcu, Nacionalnom parku Đerdap i Lepenskom Viru.
Mještani kažu da ljetna sezona na Srebrnom jezeru počinje čim sunce ozbiljnije počne da grije i, iako je ova oaza nastala vještački putem, duga skoro 14 kilometara, idealna je za kupanje, vožnju čamcem, šetnju ili ribolov. U blizini se nalaze šetališta sa restoranima i kafićima, i sjajna je početna tačka ili stanica sa koje istraživačka misija kreće ka najljepšim tvrđavama u Srbiji.
Ramska tvrđava: Stražar vjetrova i vremena
Čak i ako niste zaljubljenik u istoriju, kada ugledate zidine Ramske tvrđave, vašu radoznalost će zaintrigirati ovo zdanje izgrađeno po naređenju sultana Bajazita Drugog, krajem 15. vijeka.
Turci su je izgradili na ostacima antičko-vizantijskog objekta, a građena je, kako istoričari tvrde, kao prvo tipično artiljerijsko utvrđenje u Srbiji. Kroz vjekove, tvrđava je mijenjala gospodare. Bila je pod turskom, pa austrijskom kontrolom, posebno za vrijeme austrijsko-turskih ratova u 18. vijeku. Do prve polovine 19. vijeka, Osmanlije su se povukle, a tvrđava je napuštena.
Danas, zahvaljujući temeljnoj obnovi od 2017. do 2019. godine, sprovedenoj uz podršku Turske agencije za saradnju i koordinaciju (TIKA) i Ministarstva kulture Srbije, posjetioci mogu da istraže svaki kutak ovog monumentalnog zdanja.
Uz bedeme sa pogledom na moćni Dunav, tvrđava Ram je jedan od najljepših vidikovaca u istočnoj Srbiji i nezaobilazna stanica svakog putovanja ovim krajem, a zalaske Sunca na ovom mjestu magazin „Nacionalna geografija“ proglasio je za jedne od najljepših u Evropi.
Ono što je još više uljepšalo posjetu ovom zdanju jeste svakako i interaktivna predstava, koja ovim zidinama vraća dušu i na zanimljiv način posjetioce vraća u prošlost. U pitanju je interaktivna turistička šetnja „Ramski košavski vremeplov“ srednjevjekovnim utvrđenjem, a kostimirani glumci i vodiči postaju na sat vremena istorijski junaci.
Upoznali smo rimskog legionara Licinijusa Rufusa, čije ime je pronađeno uklesano na kamenoj ploči ispod tvrđave, pa sjajnog sultana Bajazita II, koji je pod ovim zidinama čeznuo za svojom sultanijom, te grofa barona Lopreštija, koji je krajem 18. vijeka Ramsku tvrđavu branio od Turaka i koji nam je pričao o svojoj žrtvi i ljubavi prema Loli, do Vuka Karadžića, koji govori na davno zaboravljenim legendama i podsjeća nas na priču o prvom srpskom vampiru Petru Blagojeviću iz sela Kisiljeva, kod Velikog Gradišta.
Dunav, rijeka koja oblikuje sudbine
Mitova i legendi u ovom kraju ne manjka, a glavni likovi su vile, zmajevi, Šumska majka, Rusalka. Sve te mitove čuva predivni Dunav, koji vjekovima oblikuje sudbine i carstva, i s razlogom je najpopularnija rijeka za riječno krstarenje ne samo u Evropi, već i na svijetu.
Ukupnom dužinom od 2.888 kilometara, Dunav prolazi tokom od 588 km kroz srpske planine, ravnice, gradove i sela i zaštićene prirodne predjele i svojom veličinom i ljepotom podsjeća nas da nije slučajno Štraus baš ovu rijeku opjevao u čuvenoj kompoziciji „Na lijepom plavom Dunavu“.
Ova najljepša rijeka u Evropi uvijek je predstavljala inspiraciju kako državnicima i mornarima, tako i umjetnicima i putnicima. Zbog beskrajno plave površine i kulturno-istorijske važnosti, Dunav je jedna od najpopularnijih rijeka za rječno krstarenje ne samo u Evropi već i na svijetu.
Golubačka tvrđava: Neosvojivi čuvar Đerdapa sa devet kula
Upravo se na desnoj obali Dunava, na oštrom stjenovitom grebenu, izdiže Golubačka tvrđava, srednjevjekovno utvrđenje koje datira iz 14. vijeka, a kako kažu ljubazni mještani i vodiči, imala je tokom vjekova mnogo vladara, ali je ostala neosvojena, i ne zna se ko ju je tačno izgradio.
Tvrđava, sa svojih devet kula koje prate prirodnu liticu, izgleda kao da je iz bajke. Svaka kula krije svoju legendu, o lijepoj vizantijskoj princezi, o borbama između srpske i osmanske vojske, o vjernosti i izdaji.
Danas, tvrđava je obnovljena i interaktivno prilagođena turistima, od digitalnih vodiča do muzeja i multimedijalnih izložbi. Ova veličanstvena tvrđava vrvi od turista iz svih krajeva svijeta, koji šetaju po njenim kulama, fotografišu klisuru i slušaju ljubazne vodiče kako šapatom pričaju mitove.
Legendi, misterija i priča o vilama u ovom kraju ima napretek, a mještani kažu da su narodi još od rimskog perioda do danas, Golubac uvijek nazivali po golubu.
Bilo da dolazite u Golubac kopnom ili Dunavom, osvojiće vas na prvi pogled, jer je smješten na najširem dijelu Dunava, na ulazu u Đerdapsku klisuru, najdužu i najveću klisuru u Evropi. Više od polovine ove male, a čarobne opštine, koja ima oko 6.000 stanovnika, nalazi se u najvećem nacionalnom parku Srbije i jedinom UNESCO geoparku u Srbiji.
Upravo je Dunav ono što Golubac čini jedinstvenim, jer protiče u dužini od 52 kilometra u dužini i ovdje dostiže najveću širinu u svom toku, pa imate osjećaj da šetate obalama nekog morskog gradića. Širina Dunava od skoro šest kilometara i stalni vjetrovi idealni su uslovi i za jedrenje, po čemu je ovaj kraj poznat.
Obilazak Golubačke tvrđave, zatim muzeja i galerije u Golupcu, kao i plovidba katamaranom dodali su magiju ovom mjestu, a duhovni mir i spokoj je upotpunila i posjeta manastiru Tumane, udaljenom svega desetak kilometara od Golupca.
Ovaj pravoslavni manastir iz 14.vijeka jedan je od najposjećenijih manastira u Srbiji i okružuje ga nezagađena priroda, a u blizni se nalazi i isposnica Svetog Zosima, sveca kojem se pripisuju čudotvorne moći, a čije mošti se nalaze u crkvi manastira.
Nacionalni park Đerdap: Srce divlje i vječne Srbije
Nastavljajući put, osjetili smo nedirnutu prirodu i posjetili samo srce Nacionalnog parka Đerdap, gdje Dunav oblikuje najdužu i najdublju rječnu klisuru Evrope. Tu su se ukrštali putevi Rimljana, srednjovjekovnih trgovaca i brodova današnjice.
Ljubazni rendžeri koji rade u ovom nacionalnom parku svojim terenskim vozilima odvezli su nas do vidikovca Ploče, od čije panorame mnogi ostaju bez daha.
Smješten iznad Đerdapske klisure, na visini od oko 350 metara, pruža fascinantan pogled na najuži dio Dunava, poznat kao Kazan, gdje se moćna rijeka sužava na svega 150 metara širine i izgleda gotovo kao planinski potok između strmih litica, sa pogledom na Rumuniju, koja se nalazi direktno preko rijeke.
Lepenski Vir, tragovi čovječanstva stari osam milenijuma
Na samom kraju puta dočekao nas je Lepenski Vir, arheološko nalazište staro više od 8.000 godina od koga zastaje dah. Nalazi se na obali Dunava, u Đerdapskoj klisuri, i predstavlja središte jedinstvene mezolitske kulture. Otkrića trapeznih kuća, ritualnih ognjišta i kameno-ljudskih skulptura govore o naprednoj kulturi koja je poznavala arhitekturu, religiju i umjetnost mnogo prije nego što su piramide u Egiptu bile i zamisao.
Za otkriće Lepenskog Vira zaslužan je profesor Dragoslav Srejović, koji je vodio iskopavanja ovog lokaliteta tokom šezdesetih godina prošlog vijeka, kada je i otkriven, a u Centru za posjetioce Lepenski Vir imate priliku pogledati i dokumentarni film, koji traje petnaestak minuta i vraća nas u vrijeme kada su profesor i njegovi studenti, arheolozi, otkrili prve tragove ove kulture.
Prije nego što je područje potopljeno izgradnjom hidroelektrane Đerdap I, naselje je konzervirano, a ostaci su izmješteni na viši nivo, gdje danas možete posjetiti moderno uređeni muzej u staklu koji autentično prikazuje originalnu lokaciju.
Poseban utisak ostavljaju kamene skulpture koje predstavljaju ribolike idole, lica koja podsjećaju na ribe i ljude, a kako kažu stručnjaci, smatraju se najstarijom kamenom monumentalnom plastikom u Evropi i prva su asocijacija na dio kulture Lepenskog Vira.
Destinacija za sve generacije
Od Beograda do Lepenskog Vira, svaki korak, posjeta restoranima, uživanje u tradicionalnoj hrani, pićima, razgovor sa mještanima, nosio je novu priču. Putovanje kroz istočnu Srbiju nije bilo samo obilazak znamenitosti i tvrđava, već istinski susret sa dušom jednog kraja.
U to se uvjerila ekipa novinara koja je ove destinacije obišla u organizaciji Best Press Story, (MGM Media Optima) i u organizaciji Turističke organizacije Srbije, u sklopu kampanje „Experience!SERBIA“.
I zaista, svjedočili smo rijekama koje pamte epohe, doživjeli tvrđave koje kao da još šapuću legende kroz svoje mještane i upoznali ljude koji toplinom brišu granice. Ovdje se priroda i istorija ne posmatraju, već doživljavaju, osjećaju, udišu.
Neka vam sljedeće putovanje ne bude daleko od srca, neka bude ka Dunavu, gdje priroda i istorija ne prestaju da govore. Doživite Srbiju, dođite na Dunav, među kule i klisure, u zemlju gdje prošlost kuca rame uz rame sa sadašnjošću. Možda se i vi, kao i mi, sa ovog puta nećete vratiti isti.
Dešavanja u Bijeljini
Izvor: glassrpske.com
