Blokade fakulteta širom Srbije krenule su od Fakulteta dramskih umetnosti, čiji su studenti i profesori napadnuti 22. novembra dok su mirnom blokadom ulice od 15 minuta odavali počast poginulima u Novom Sadu, gdje je nadstrešnica Železničke stanice 1. novembra 2024. godine ubila 15 ljudi. Pošto policija nije reagovala na njihov zahtjev da kazni napadače, studenti FDU su 26. novembra blokirali zgradu fakulteta. Ubrzo se pobuna proširila na više od 60 državnih fakulteta širom Srbije.
Poslije nekoliko nedjelja ignorisanja studentskih zahtjeva, vlast paralelno sa pritiscima i targetiranjem redovno saopštava da su svi zahtjevi studenata ispunjeni, a i ako nisu, da će „biti ubrzo“.
PRVI ZAHTJEV: Kompletna dokumentacija i odgovornost za pad nastrešnice
Prvi zahtjev studenata u blokadi je objavljivanje kompletne dokumentacije o rekonstrukciji Železničke stanice u Novom Sadu, čija je nadstrešnica ubila 15 ljudi i, ono što je jako važno, utvrđivanje ko je sve odgovoran za tu nesreću.
Iako su predstavnici vlasti više puta do sada poručili da je taj zahtjev ispunjen objavljivanjem hiljada stranica, a registrima sa tim papirima je svojevremeno u direktnom prenosu mahao i sam predsjednik države Aleksandar Vučić, studenti su vrlo precizno takođe više puta odgovorili šta od dokumenata još nedostaje. Posljednji u nizu je to učinio Građevinski fakultet koji je objavio šta od dokumenata o rekonstrukciji nedostaje.
Oni navode da kada je u pitanju projektna dokumentacija, nije dostupno idejno rješenje, dok kod ugovorne dokumentacije nisu kompletni ugovori i aneksi ugovora sa svim podizvođačima.
U slučaju gradilišne dokumentacije precizno se navode šta sve nedostaje.
”Zapisnici o uvođenju u posao – nije dostupno. Građevinski dnevnici svih struka – nije kompletno. Građevinska knjiga i privremene i okončane situacije – nije kompletno. Knjiga inspekcije – nije dostupno. Atestno tehnička dokumentacija – nije dostupno. Geodetski snimak fasadne podkonstrukcije – nije dostupno. Izjava o završetku temelja – nije dostupno. Izjava o završetku objekta u konstruktivnom smislu – nije dostupno”, taksativno objašnjavaju građevinci.
Kada je u pitanju dokumentacija u nadležnosti investitora, odnosno dokumentacija izuzeta od Infrastrukture železnice Srbije (saglasnosti na izbor svih anagažovanih podizvođača, uključujući i Tehničku kontrolu i Komisije za tehnički pregled) ni to nije kompletno.
U dokumentacija u nadležnosti Republičke građevinske inspekcije nije dostupna potvrda nadležnog organa o prijemu Izjave o završetku temelja (za novu galeriju u Vestibilu B) niti potvrda nadležnog organa o prijemu Izjave o završetku objekta u konstruktivnom smislu.
Građevinski fakultet takođe navodi da dokumentacija koja se vodi elektronski, a nije ovjerena elektronskim potpisom, ne može se vremenski odrediti, pa je moguće da se ne radi o konačnim verzijama te dokumentacije ili da dokumentacija nije autentična.
Upozoravaju da je u dokumentaciji tabelarno prikazano više od 130 podizvođača, ali njihovi podizvođači nisu prikazani, niti su dostupni ugovori sa svim učesnicima u realizaciji projekta.
Javnosti su dostupni određeni građevinski dnevnici, kako ističu građevinski, ali dio dostupnih dnevnika nije čitljiv.
„Kao dokumentacija koja se ne vodi elektronski (popunjava se ručno), uzimajući u obzir vreme proteklo do njihovog objavljivanja, autentičnost građevinskih dnevnika može biti upitna. U dostupnim građevinskim dnevnicima ne postoji zapis o tehničkom pregledu objekta, kao ni o puštanju objekta u probni rad“, naglašava se.
Analizom mjesečnih izvještaja, kako se dodaje, utvrđeno je da nedostaje mjesečni izvještaj za april mjesec 2024. godine.
„Dostupni su nedeljni izveštaji po kojima su arhitektonsko građevinski radovi na Vestibilu B stanične zgrade Novi Sad počeli u četvrtoj nedelji aprila, što nije u skladu sa dostupnim građevinskim dnevnicima u kojim su predmetni radovi počeli ranije. Važno je naglasiti da je Izveštaj o izvršenom tehničkom pregledu objekta stanične zgrade sa predlogom za puštanje u probni rad datiran sa 4.4.2024. godine. Takođe, ovaj Izveštaj poziva se na Prijavu radova koja se ne odnosi na katastarske parcele na kojima se nalazi stanična zgrada u Novom Sadu“, ocjenjuju građevinci.
Na kraju, nije dostupna saglasnost investitora i finansijera na izbor svih podizvođača. Prema ugovoru između finansijera, investitora i Izvođača, izbor svih podizvođača mora biti izvršen putem javnog poziva, transparentno i uz obezbjeđivanje kompetitivnosti. Nije dostupna dokumentacija na osnovu koje je moguće utvrditi na koji način su birani podizvođači tj. nije dostupna dokumentacija iz javnih poziva za izbor podizvođača.
DRUGI ZAHTJEV: Otkrivanje i kažnjavanje napadača na studente i građane
Studenti FDU prvo su tražili hapšenje i procesuiranje svih osumnjičenih za fizički napad na studente i profesore 22. novembra ispred zgrade njihovog fakulteta na Novom Beogradu.
Tada su objavili da su njih i profesore, prema navodima medija, fizički napadali Milija Koldžić, Aleksandar Jokić, Dušan Kostić, Milena Aleksić i Ivan Stanišić.
Zbog kasnijih napada na studente i građane tokom blokada, studenti su sredinom decembra proširili svoje zahtjeve.
„Zbog perpetuiranog nasilja nad studentima i građanima, originalni spisak proširujemo novim licima, koja su takođe identifikovana po navodima medija kao učesnici u drugim incidentima koji su se dogodili od početka blokade:
– učesnik incidenta kod Grafičke škole na Novom Beogradu (17.12.2024) Ratko Adžić,
– učesnica incidenta kod Pravnog fakulteta Univerziteta u Beogradu (13.12.2024) Tatjana Makević Nikolić,
– učesnik incidenta kod Karlovačke gimnazije (29.11.2024): Dražen Đurđić – predsednik opštine Sremski Karlovci,
– učesnici incidenta kod Bulevara Vudroa Vilsona (27.11.2024) – Miljan Vračarević, Predrag Veselinović, Mladen Radenković (načelnik odeljenja za javni red i mir PU Beograd), Aleksandar Čavić (odbornik u Skupštini grada Beograda), Petar Čavić, Gavrilo Kovačević (predsednik Gradske opštine Zemun), Dejan Paunović (poverenik opštinskog odbora Rakovica), Igor Đogić, Vesna Čingelić (članica Veća opštine Rakovica), Đoko Nenadić, Stefan Pantelić Stefanović (član Veća Gradske opštine Novi Beograd),
– učesnik incidenata u Novom Sadu (05.11.2024) i kod Jovine gimnazije (16.12.2024) Luka Roganović“, saopštili su studenti FDU.
Mada je Više javno tužilaštvo objavilo da radi na sljedećim slučajevima: napad ispred FDU, gaženje ispred Beogradske filharmonije, napad na studente ETF kod Vukovog spomenika, gaženje studenata ispred Ekonomskog fakulteta, slučaj taksiste koji je nakon skupa na Slaviji udario vozilom demonstranta na Terazijama i slučaj gaženja studentkinje Sonje Ponjavić, činjenica je da ni tu nisu do kraja ispunjeni svi studentski uslovi.
Naime, kako je Nova.rs već objavila VJT je potvrdilo da su napadači na studente FDU procesuirani 40 dana nakon incidenta, kao i da, od nadležnog suda, nikada nisu zatražili da im se odredi pritvor, što je bio prvi zahtjev akademaca, koji je do danas ostao neispunjen.
Za slučaj gaženja studentata kod Ekonomskog fakulteta u Beogradu Tužilaštvo je uputilo zahtjev policiji za prikupljanje potrebnih obavještenja i imajući u vidu da je slučaj i dalje u policiji da se zaključiti da osoba koja je probila blokadu do danas nije ni identifikovana, a kamoli procesuirana.
Povom incidenta od 22. decembra nakon protesta na Slaviji, u toku je sprovođenje dokaznih radnji protiv vozača taksija, ali se na navodi da li je vozač u pritvoru, i da li je ikad bio.
TREĆI ZAHTJEV Odbacivanje optužbi protiv uhapšenih na protestima
Akademci su tražili i odbacivanje optužbi protiv uhapšenih i privedenih studenata i mladih na protestima povodom pada nadstrešnice na Železničkoj stanici u Novom Sadu.
Poslije pritiska koji su opozicione stranke i aktivisti ostvarili višednevnim blokada zgrade tužilaštva i suda u Novom Sadu pušteni su svi uhapšeni poslije protesta održanog 5. novembra povodom pada nadstrešnice u Novom Sadu. Studenti, međutim, traže odbacivanje optužbi protiv svih uhapšenih studenata i građana tokom protesta.
ČETVRTI ZAHTJEV Veća izdvajanja iz budžeta za fakultete
Studenti su u svojim zahtjevima tražili i povećanje izdvajanja iz budžeta za državne visokoškolske ustanove od 20 odsto.
Vlada Srbije je sredinom decembra donijela odluku da se iznos sredstava za materijalne troškove visokoškolskih ustanova utvrđenih zakonom o budžetu za 2025. godinu uveća za 20 odsto u odnosu na iznos sredstava utvrđen budžetom za 2024. Studenti navode da je javnost dovedena u zabludu da ni taj zahtjev nije ispunjen u potpunosti, jer su oni tražili povećanje ukupnog budžeta za visoko obrazovanje, dok su materijalni troškovi, čije je povećanje odobreno, samo jedan dio tog budžeta.
Dešabanja u Bijeljini
Izvor: nezavisne.com/nova.rs
