Kraljica Elizabeta II, najdugovječniji britanski monar, preminula je u 96 godini.
Elizabeta II je stupila na prijesto 1952. godine, nakon smrti svog oca, kralja Džordža VI.
Nadgledala je posljednje muke britanskog carstva, prebrodila globalne preokrete i domaći skandal i dramatično modernizovala monarhiju.
Umrla je u dvorcu Balmoral u Škotskoj nakon što su ljekari rekli da su u četvrtak postali zabrinuti za njeno zdravlje.
Ona je vladala Ujedinjenim Kraljevstvom i sa 14 drugih kraljevstava Komonvelta i postala jedna od najprepoznatljivijih žena koje su ikada živjele.
Njen sin, Čarls, odmah je postao kralj nakon njene smrti.
Ostaće upamćena kao monarh koji je najduže proveo na britanskom tronu – 70 godina, a druga u svijetu, iza francuskog kralja Luja XIV, koji je vladao više od 72 godine.
Njenu dugu i uglavnom mirnu vladavinu obilježile su promjene u životima ljudi oko nje, promjene u političkoj moći Britanije i načinu na koji se na tu zemlju gleda u svijetu.
Kraljica je svojevremeno izjavila da je vlastitu ulogu doživjela kao „vođenje kraljevstva kroz vrijeme promjene“, a te riječi, kako ocjenjuje (BBC) najbolje ilustruju izazov koji je Elizabeta postavila pred sebe: da konzistentnost i konstantnost učini ključnim kvalitetima njene vladavine, usavršivši imidž monarha koji je pouzdan i lojalan.
Tokom čitave njene vladavine, čak i tokom najtežih vremena po kraljevsku porodicu, republikanizam nikad nije stekao značajnu podršku u Velikoj Britaniji, navodi BBC ocjenjujući da su ljudi u kraljici prepoznali autentičnost zasnovanu na dosljednosti.
Kao ustavni monarh, Elizabeta se uglavnom nije bavila političkim pitanjima, niti je otkrivala političke stavove, ali se redovno sastajala sa premijerima.
Kada je Elizabeta postala kraljica, poslijeratna Britanija je i dalje imala značajno carstvo, ali tokom pedesetih i šezdesetiih, mnoge teritorije su stekle nezavisnost i britanska kraljevina je evoluirala u Komonvelt.
Elizabeta je tako bila u posjeti drugim zemljama kao lider Komonvelta i predstavnica Britanije, uključujući i revolucionarno putovanje u Njemačku 1965. godine.
Ona je postala prvi britanski monarh koji je tamo boravio u državnoj posjeti u više od pet decenija. Tokom sedamdesetih i osamdesetih, Elizabet je nastavila da putuje širom svijeta. Godine 1973. prisustvovala je konferenciji Komonvelta u kanadskoj Otavi, a 1976. otputovala je u SAD na proslavu 200. godišnjice nezavisnosti Amerike od Britanije.
Više od nedjelju dana kasnije bila je u Montrealu, u Kanadi, da otvori Letnje olimpijske igre.
Godine 1979. putovala je u Kuvajt, Bahrein, Saudijsku Arabiju, Katar, Ujedinjene Arapske Emirate i Oman, što je izazvalo međunarodnu pažnju i široko poštovanje, prenosi biography.com
Poslije pada Berlinskog zida 1989. godine, kraljica je smatrala da je pravi trenutak da podsjeti njene podanike na njihove odgovornosti tokom ogromne promjene, i na opasnosti trijumfalizma.
Dvanaest godina kasnije, teroristički napad na Ameriku 11. septembra potresao je svijet i kraljica je pozvala na pomirenje i oproštaj, podsjeća BBC.
Jedan od detalja koji je obilježio njenu vladavinu je kritika na račun kraljevske porodice poslije smrti princeze Dajane, koja se razvela od njenog sina, princa Čarlsa, 1996. godine.
Njihov razvod je narušio podršku kraljevskoj porodici, koju su neki smatrali zastarelom i bezosjećajnom, prenosi „Britanika“.
Kritike su se pojačale nakon Dajanine smrti 1997. godine, posebno nakon što je Elizabeta u početku odbila da dozvoli da se državna zastava na pola koplja vijori iznad Bakingemske palate.
U skladu sa svojim ranijim pokušajima da modernizuje monarhiju, kraljica je pokušala da predstavi monarhiju manje tradicionalnom.
Rođena je u Londonu 21. aprila 1926. godine kao Elizabet Aleksandra Meri.
Kao i većina dece iz kraljevske porodice, ona nije redovno pohađala škole i fakultete, već se sa sestrom Margaret obrazovala kod kuće.
Njena baka, kraljica Meri i majka Elizabet su imale najveći uticaj na nju, a kada je nje otac Džordž postao kralj, počela je da uči o ustavu, zakonima, a naučila je i francuski i njemački.
Udala se 1947. godine za vojvodu od Edinburga, princa Filipa, koji je imao grčke i danske korijene, a vjenčanjem je postao britanski građanin.
Elizabeta je tada bila mlada, imala je 21 godinu, a sporna je bila vjeroispovijest Filipa, međutim, on je prešao na anglikansku vjeru.
Iz braka sa Filipom ima četvoro djece – princa Čarlsa, rođenog 1948. godine, zatim, princezu En (1950), princa Endrjua (1960), i princa Edvarda (1964).
Njen suprug je preminuo 9. aprila 2021. godine u 100. godini.
Krunusana je sa samo 25 godina, poslije smrti oca Džordža Šestog, koji je iznenada preminuo u snu, februara 1952. godine.
U to vrijeme je bila na turneji u Keniji, a krunisana je 2. juna 1953. godine u Vestminster Ebiju, i to je prvo krunisanje koje je prenošeno uživo na televiziji.
Elizabeta II je tada postala kraljica Ujedinjenog Kraljevstva i krunskih zemalja Komonvelta – Velike Britanije, Australije, Kanade, Novog Zelanda, Pakistana i Šri Lanke.
Ne računajući Pakistan i Šri Lanku, ona je, uz navedene zemlje, do danas bila kraljica Jamajke, Antigve i Barbude, Bahama, Belizea, Grenade, Papue Nove Gvineje, Solomonskih Ostrva, Sent Kitsa i Nevisa, Sent Lusije, Sent Vinsenta i Grenandina i Tuvalua.
U vrijeme kada je preuzela britanski tron, Josif Staljin, Mao Cedung i Hari Truman su vodili Sovjetski Savez, Kinu i SAD, dok je Vinston Čerčil bio premijer Britanije.
Pod njenom vladavinom, promijenjeno je 15 premijera Velike Britanije, dok se u Americi promijenilo 14 predsjednika.
Sve ih je upoznala, izuzev 36. predsjetnika Lindona Džonsona.
Elizabeta je 6. februara 2022. godine proslavila platinasti jubilej i poslije francuskog kralja Luja XIV, koji je vladao više od 72 godine, drugi je svjetski monarh koji je vladao 70 godina.
Dešavanja u Bijeljini
Izvor: nezavisne.com
