Početak avgusta je u velikom broju naših lovišta u znaku lova na prepelice, najmanje poljske koke kod nas. Ovo je prilika da se na ispit stavi rad pasa, upornost i umijeće lovaca. Interesovanje lovaca za ovu vrstu lova kod nas iz godine u godinu raste, te se smatra da je ovo danas najatraktivniji lov na sitnu divljač.
Prepelica (Coturnix coturnix) je izuzetno atraktivna lovna divljač, koju još nazivamo i „pućpura“ zbog karakterističnog oglašavanja „pućpuru“. Selica je i na naše prostore dolazi sa obala sjeverne Afrike krajem aprila i početkom maja se gnijezdi. Krajem avgusta, kada odrastu mladi, sakupljaju se u jata i preko Italije i Sicilije lete preko mora u pravcu Afrike, gdje provode zimu. Međutim, važno je znati da jedan manji broj jedinki prepelica ostane preko zime i na našim prostorima, kao stanarica.
Rasprostranjena je gotovo u cijeloj Evropi.
Izuzetak su staništa Islanda, Skandinavije, sjevera Finske i sjevera Rusije. Naraste u dužinu do 20 centimetara, a kada raširi krila široka je oko 35 cm. Rep joj je dugačak oko tri cm, a crvenkasto-žućkaste noge duge su joj 2,5 cm. Tjelesna masa dostiže od 95 do 159 grama. Osnovna boja perja je rđasto-siva koja je isprskana crnom bojom. Nad očima ima pramen perja žute boje. Grudno perje u ženke je bijelo, a kod mužjaka smeđe-crvenkaste boje.
Osnovno stanište, odnosno životni prostor prepelice su ravnice sa livadama, široka polja, ugari, djeteliništa, strnjišta, ali i planinski pašnjaci između 1.000 i 1.800 metara nadmorske visine. U posljednje vrijeme sve češće se zaoravaju strnjišta odmah nakon žetve ili čak pale, te upotrebljavaju herbicidi, čime se direktno ugrožava stanište prepelice, ali i ostale divljači.
Prepelica provodi dan i noć na zemlji, u ravnim poljima obraslim raznim žitaricama i u livadama. Nikada ne sjeda na stabla. Po zemlji trči dosta brzo, a kad uzleti, ne leti visoko ni daleko. Od čula su joj razvijeni vid i sluh. Hrani se u polju zrnevljem raznih žitarica i korova, sjemenjem maka i konoplje, ali i hvata insekte i jede mravlje lutke.
Gnijezda pravi veoma jednostavno, u travi, žitu i grmlju. Sezona parenja traje tokom maja i juna. Mužjaci ne trpe druge mužjake u prisustvu ženke prilikom parenja. Ženka prepelice u gnijezdo napravljeno od trave i smješteno ispod grmlja polaže šest – osam bijelih ili prljavožutih jaja sa crnim pjegama, na kojima leži od 16 do 18 dana. Dok ženka leži na jajima, mužjak traži drugu ženku za parenje, ne brinući za svoje leglo. Mladi su uz majku oko tri sedmice, nakon čega postaju samostalni i znaju da lete. Prepelice su brižljive prema svojim mladima, a ponekad prihvate i tuđe piliće koji su ostali bez majke. Ako prvo leglo iz bilo kojih razloga propadne, prepelica ponovo nosi jaja. Prepelice su plijen lisica, tvorova, kuna, mačaka i nekih ptica grabljivica.
Najuobičajeniji lov prepelice je sa psom prepeličarom. U avgustu, kada su pokošena žita i trave, lovci prolaze prostranim poljima sa zapetom puškom u ruci i prate svaki pokret psa. Kada je pas stao i markirao, lovac daje komandu psu „naprijed“, nakon čega dobar lovac prepelicu obara, a pas je po tragu pronalazi i donosi. U prvim danima lova, odnosno početkom avgusta lovcima na nišan izlijeću jedinke selice – stanarice, koje su u lovište došle krajem aprila i maja te se gnijezdile u lovištu. Međutim, već od 20. avgusta u naša lovišta slijeću populacije prepelica selica koje pri svom migracionom putu prelijeću preko naših krajeva. Ovaj prelet obično traje do polovine septembra. Upravo zbog ovih populacija pojedini lovci koriste nedozvoljene mamce – vabilice, čija je upotreba zabranjena Zakonom o lovstvu.
Najbolje vrijeme za lov prepelica jeste rano jutro, odnosno u svitanje. Tada je i po najvećoj suši u lovištu prisutna rosa, psi lakše love i lov duže traje. Posebno je lijep lov kada je dan oblačan ili kada kišica rominja, kada se može loviti i do deset časova ujutro.
Presudna uloga pasa
Lov na prepelice je nezamisliv bez dobro obučenih pasa ptičara. Pse je poželjno zaštititi od krpelja, te je poželjno izvršiti trimovanje dugodlakih pasa zbog lakšeg podnošenja vrućine. Posebno je potrebno voditi računa da se psi u ovom lovu ne premore, jer nisu rijetki slučajevi neželjenih efekata izazvanih premorom pasa usljed visokih temperatura i nedovoljne kondicije. Da bi lov bio uspješan, poželjne su manje grupe lovaca, ne više od pet ili šest, koji se kreću u razmaku od deset metara u pravilnoj liniji pretražujući teren.
Ovaj razmak se preporučuje zbog sposobnosti prepelica da se između lovaca izvuku nazad i polete iza leđa lovaca, ili jednostavno ostanu nepodignute. Lovac mora pretražiti cijelu parcelu, bez obzira na nivo vegetacije. Pogrešno je ne doći do kraja parcele jer se ptice, povlačeći se ispred lovaca, najčešće zgrupišu na kraju parcele. Prilikom pucanja i pogotka lovac mora zapamtiti mjesto pada odstrijeljene jedinke i bez skretanja pogleda ići na to mjesto dozivajući pse. Vrlo često prepelica padne kao da je potpuno pogođena, a samo joj je oštećeno krilo i pobjegne daleko.
Generalno, lov prepelice spada u kraljevske lovove, jer je dinamičan i kratko traje, a dobro uvježbani lovci u dobrom danu imaju dosta šansi za pucanje.
U lovu se upotrebljava sačma br. 14 i 16. Preporučuje se težina punjenja od 32 grama. Pri gađanju prepelice poželjno je pustiti pticu na udaljenost veću od deset metara. Zemlja sa najvećom brojnošću prepelica je Španija (oko 370.000 parova) i donekle Francuska (oko 100.000 parova). Prema podacima „BirdLife International“, evropska populacija prepelice u posljednjih 40 godina je opala za više od 50 odsto. Zbog navedenog stanja ova vrsta je zaštićena u najvećem broju evropskih zemalja kao što su Austrija, Belgija, Češka, Danska, Njemačka, Estonija, Irska, Litvanija, Letonija, Luksemburg, Mađarska, Holandija, Poljska, Slovenija, Slovačka, Finska, Švedska i Velika Britanija.
Prepelica kod nas
Prepelicu danas love u Francuskoj, Španiji, Portugaliji, Italiji, Grčkoj i kod nas. U Republici Srpskoj prepelica je lovostajem zaštićena vrsta. Lovi se u periodu od 1. avgusta do 31. decembra. Stanje populacije ove vrste u BiH nije dovoljno istraženo, ali postoje procjene da se u BiH gnijezdi između 5.000 i 10.000 parova prepelica.
Osim domaćih lovaca, u lovu prepelice kod na¬s učestvuje i veliki broj lovaca iz drugih zemalja (najčešće iz Italije i Francuske) koji donose značajnu zaradu korisnicima lovišta, ali i lokalnim zajednicama na čijoj teritoriji su smješteni. Dakle, ova vrsta divljači daje veliku šansu za razvoj lovnog turizma na našim prostorima. Upravo zbog toga, obimu korišćenja prepelice je potrebno pristupiti veoma oprezno, jer kako je i navedeno, podaci evropskih agencija idu u prilog smanjenju brojnosti ukupne populacije ove vrste divljači. Osim gubitka staništa usljed preoravanja pašnjaka, livada i strnjišta, zatim korišćenja štetnih pesticida, jedna od najvećih prijetnji populacijama prepelica jeste prekomjeran izlov uz upotrebu nedozvoljenih vabilica kao i hvatanje mrežama cijelih jata iznemoglih ptica pri dolasku na obale Sjeverne Afrike.
Istovremeno na migracionim putevima, prepelice su izložene i djelovanju oluja, kada strada veliki broj jedinki.
S tim u vezi, a prema podacima relevantne stručne literature, korišćenje prepelice se ograničava na 10 odsto od utvrđenog brojnog stanja koje obitava u lovištu, ili deset jedinki po jednom lovcu po jednom danu, što je potrebno definisati godišnjim planovima korišćenja lovišta.
Dešavanja u Bijeljini
Izvor: desavanjaubijeljini.com
