Gost u Studiju 1 portala Dešavanja u Bijeljini i emisije Oko u Oko je bio Đorđe Milićević, načelnik Opštine Šamac, a sa njim je o prokektima i razvoju Opštine Šamac razgovarala novinarka Ankica Stevanović.
Povod za Vaš boravak u Bijeljini je regionalna konferencija „Sigurne zajednice za sigurnu budućnost građana“. Šta je cilj konferencije, odnosno, o čemu ćete razgovarati sa prisutnima?
Prvenstveno, ovo je nastavak i kontinuitet jedne saranje koja je započela još 2014.godine u vrijeme kada je Šamac apsolutno trebao i dobio podršku Međunarodne zajednice, Međunarodnih organizacija u smislu podrške oporavku nakon poplava. CRS zajedno sa USAID je uložio značajna finansijska sredstva tokom 2014.godine, ali i svih ovih godina nakon 2014. u smislu oporavka od poplava i smislu podrške opštini Šamac i brojim lokalnim zajednicama u BiH. Cilj današnje konferencije jeste razmjena iskustava u smislu prevencije budućih elementarnih nepogoda na području, ne samo Posavine i Semberije, nego i šire regije Srbije i BiH, razmjena dobrih iskustava i jednostavno pored te razmjene iskustava, dogovori oko buduće saradnje i podrške brojim projektima koje će CRS realizovati sa lokalnim zajednicama, kako u Srbiji, tako i u BiH. Mi smo samo tokom 2022.godine od strane CRS i podršku USAID dobili preko 50.000KM za nabavku opreme koja ima za cilj veću koordinaciju od strane građana, Civilne zaštite, opštine Šamac, pa i republičkih službi u smislu prevencije određenih elementarnih nepogoda.
Mnogo projekata je realizovano za vrijeme Vašeg mandata, koje projekte biste posebno izdvojili?
Da bi govorili o bilo kakvim projektima, prvenstveno mora se reći činjenica da izvršenje budžeta 2016.godine opštine Šamac, po mom dolasku, je bilo 6.800.000KM i 15.000.000KM duga. Dakle, dugovanja opštine Šamac u tom momentu su bila preko dva opštinska budžeta. Danas, šest godina poslije, budžet planiran i siguran sam da će biti realizovan, sa aspekta ovog koji je realizovan 2022.godine, biće oko 11.995.000KM. Mi ćemo u 2023.godini imati budžet skoro 12.000.000KM i dug opštine sveden na 13.000.000KM. To su preduslovi, dakle, jedna finansijska stabilnost i fiskalna stabilnost su bili preduslov ovih šest godina da realizujemo brojne projekte, a da sa druge strane smanjujemo dugovanja opštine i da, biću krajnje otvoren, u ove preostale dvije godine značajnija i mnogo veća sredstva uložimo u infrastrukturu i kapitalne projekte. Ono što želim da najavim, to je činjenica da ćemo mi tokom 2023. i 2024.godine uložiti preko 3.000.000KM u infrastrukturu na području Opštine Šamac.
U pogledu budućih projekata i realizacije istih, kakvi su Vaši planovi?
Prije nego što kažem nešto o budućim projektima, ta stabilnost budžeta opštine Šamac, smanjivanje dugovanja i povećanje neporeskih i poreskih prihoda opštine Šamac, imalo je za rezultat da smanjujemo dugovanja koja smo naslijedili, a da sa druge strane realizujemo brojne infrastrukturne projekte. Jedan od najznačajnijih projekata koje smo u protekle dvije godine realizovali jeste 400 novih domaćinstava koja imaju vodovodnu mrežu, sa preko 700.000KM. U naredne dvije godine planiramo ulaganje skoro million KM u dodatno proširenje vodovodne mreže. Samo 2023.godine predviđeno je oko 700.000KM za proširenje vodovodne mreže na području MZ Gornja Slatina. Dakle, sa jedne strane povećavamo broj korisnika, a naš je cilj da preko 80% opštine do kraja 2024.godine bude pokriveno vodovodnom mrežom. Ako vam taj podatak kažem i ako vam kažem podatak da sva ova realizacija proširenja vodovodne mreže, do sada iznosi 700.000KM, bez marke kreditnog zaduženja, uz učešće građana i opštine Šamac, onda je utoliko uspijeh veći. Pored toga, 450.000KM dječije obdanište u Obudovcu, od čega 250.000KM učešće opštine Šamac, 200.000KM učešće Vlade RS. Kapacitet dječijeg obdaništa 2016.godine je bio 100 djece, danas je kapacitet negdje oko 180 djece na području Obudovca i Šamca. Moj zadatak je do 2024. godine proširenje kapaciteta dječijeg obdaništa u Šamcu i da taj kapacitet pređe 250 djece. Trenutno imamo oko 80 djece na čekanju. Projekat košta oko 350.000KM i u narednih 12 mjeseci on će biti realizovan. Izgradnja, odnosno, obnova objekta stare biblioteke u Šamcu, preko 140.000KM, Federalno ministarstvo i budžet opštine Šamac, potpuno nove prostorije za rad biblioteke, dvije potpuno nove ulice u gradu u vrijednosti oko 400.000KM. Samo u ovoj godini 450.000KM za izgradnju i sanaciju lokalnih puteva na području opštine, ako dodate 2021.godinu i 250.000KM, dakle samo u ove dvije godine u drugom mandate, negdje oko 700.000KM je uloženo u asfaltiranje i proširenje lokalnih puteva na području opštine Šamac. Sanacija negdje oko pet Domova kulture u mjesnim zajednicama, s obzirom da su na području opštine Šamac velike mjesne zajednice, govori u prilog činjenici da smo zaista sva ona sredstva koja smo povećavali u budžetu usmjeravali u kapitalne investicije i ovom momentu zaista mogu reći da je budžet opštine Šamac u potpunosti stabilan, sa tendencijom da tokom 2023.godine i 2024.godine bude, u pravom smislu riječi, razvojni.
Nekada je, kao što ste rekli, opština Šamac 2016.godine bila je jedna od najzaduženijih. Danas je potpuno drugačija situacija. Kako ste došli do toga?
Rezultat je to rada jedne ekipe ljudi, ali istovremeno gdje god bi mogli da dobijemo novo viđenje, novo mišljenje, savjet, od regije do republičkih institucija pa i regiona, angažovali smo i stručnjake i ljude. Povećali smo u proteklih šest godina za 30% naplatu poreza na nepokretnosti. Od svih privatizovanih preduzeća i neuspješne privatizacije, koje su u velikom iznosu dugovale opštini značajna finansijska sredstva po osnovu komulanih taksi i naknada, po osnovu sudskih tužbi, naplatili i prodajom tog zemljišta inkasirali samo u 2022.godini negdje oko 500.000KM u budžet. Dakle, jedna finansijska odgovornost, ozbiljnost u funkcionisanju, sa jedne strane i sa druge strane, ulaganje u kapitalni dio, u socijalne kategorije stanovništva. Mogu vam reći samo jedan podatak – 2016.godine učešće plata u budžetu opštine Šamac je iznosilo 41%, budžet 2022. godine i ovaj koji se planira za 2023.godinu podrazumjeva učešće plata u budžetu negdje oko 31%. To mnogo govori, ako uzmete u obzir sve lokalne zajednice u RS ili ako uzmete u obzir iznos dugovanja koji smo nasledili.
U kom pravcu opština Šamac ide kada je u pitanju podrška privredi i poljoprivredi?
Već nekih šest godina smo donijeli posebnu odluku koja podrazumjeva, to se prvenstveno tiče manjih privrednika koji egzistiraju na području opštine Šamac, podrška nabavci nove opreme svake godine, svaki privrednik koji nabavlja novu opremu na području opštine Šamac može da dobije do 10.000KM i svaki privrednik koji zapošljava tri i više radnika, po radniku dobija 800-1.000KM. Mi smo preko 250.000KM u proteklih pet godina dodijelili putem subvencija u oblasti privrede, sa druge strane, krenuli smo u jedan vrlo ambiciozan projekat koji podrazumjeva podršku i viših nivoa vlasti, a to je poslovna zona Lugovi. S obzirom da je najveći dio zemljišta predviđen za poslovne zone, u nekom prethodnom periodu rasprodato oko graničnog prelaza, mi smo utvrdili jednu lokaciju na 17.000 hektara površine u blizini budućeg autoputa Beograd-Banjaluka. Na tih 17.000 hekara smo obezbjedili vodu i struju, u proteklih šest mjeseci. Mi ćemo već na decembarskoj Skupštini usvojiti regulacioni plan za tu poslovnu zonu i tokom 2023.godine nastaviti infrastrukturno uređenje poslovne zone, pozvati javnim pozivom privrednike isključivo proizvodnih djelatnosti sa šire regije da mogu da po povoljnijim uslovima grade određene kapacitete i ulažu u tu poslovnu zonu, a sve sa ciljem da preostalo stanovništvo na području opštine Šamac uposlimo. Kada je riječ o privatnim ulaganjima, u proteklih šest godina, uloženo je preko 35.000.000KM u oblasti privrede na podrčju opštine Šamac, prvenstveno trgovinsko i zbog toga nam je potrebno u narednom periodu taj proizvodni dio. Očekujem u narednom periodu pokretanje, od strane jednom privrednika, privredne djelatnosti u bivšoj fabrici Uniglas na području opštine Šamac. Priželjkujem, kao i svi ostali u RS, stvaranje jednog povoljnijeg poslovnog ambijenta po uzoru na Republiku Srbiju, jer lokalne samouprave imaju ograničen domet djelovanja u smislu privlačenja nekih novih investitora. To nije opravdanje da ne nastavimo u tom pravcu. Ono sa čim se suočavamo, ne samo mi, nego i cijela Republika Srpska, to je činjenica da ste došli u fazu da vam nedostaje i radno sposobno stanovništvo. Tako da, gdje god da nastupamo, a skoro smo bili na par sajmova u inostranstvu, zajednički nastupamo sa susjednim opštinama, gradimo tu međuopštinsku saradnju i sa opštinama Modriča, Brod, pa i sa opštinama u Federaciji.
Opština Šamac veliki akcenat stavlja na socijalnu politiku, koji su njeni aspekti i kolika su izdvajanja za istu?
Kada govorite o promjenama koje su išle u pozitivnom smislu u proteklih šest godina, postoje one promjene koje su vidjljive i upravo o njima razgovaramo. Šta iz ovog budžeta koji je pred nama mogu očekivati građani?! Ja mogu da se pohvalim činjenicom da i onda kada je bio mnogo manji budžet i onda kada će biti mnogo veći, tokom 2023.godine, ne postoji kategorija stanovništva koja nije obuhvaćena ovim budžetom. Dakle, pored kapitalnog ulaganja, pored stabilnosti i fiskalne odgovornosti, značajan dio sredstava koji smo uštedili po raznim osnovama smo usmjeravali u razne kategorije stanovništva. Tako danas na području opštine Šamac, svaki osnovac ima podršku, iako je to obaveza ministarstva za prevoz učenika, svaki srednjoškolac tokom jedne godine, pola godine ima besplatan prevoz od strane opštinske uprave, svaki prvačić koji kreće u osnovnu školu, ima jednokratnu podršku od 150KM za polazak u prvi razred. Mi imamo redovan javni poziv za vantjelesnu oplodnju na području opštine Šamac kao podrška porodicama koji imaju tu vrstu problema i ono što je posebno bitno, zadnje tri godine, svaka porodica sa četvoro i više djece na području opštine Šamac ima mjesečno primanja u iznosu od 150KM. Udruženje penzionera, sa nekih 2.000-3.000KM prethodnih godina, mi dajemo podršku sa 13.000KM i naravno svaki put interventno djelujemo sa aspekta na najugroženije grupacije penzionera, tako ćemo i narednih dana raditi. Namjera nam je bila da tu podršku, u smislu paketa pomoći penzionerima, nekih 50 najugroženijih, radimo u novembru i decembru, a ne kao što mnogo onih koji se bave ovom vrstom posla, rade kada je izborna kampanja. Ostavili smo to za novembar i tako radimo svake godine, tako će to biti i ove godine. A da ne pričam o stipendiranju učenika, djeci u vrtiću… Drugo dijete iz porodice ima 20% popust na obdanište, a ako je treće dijete, ono ima besplatno obdanište. Nema nijedne kategorije stanovništva koja nije obuhvaćena, a siguran sam da sam i neke propustio da navedem. I to će se nastaviti u još većem iznosu u naredne dvije godine.
Na koji način ohrabriti mlade ljude da ostaju i zasnuju porodice na ovim prostorima?
Ako postoji teže pitanje od uslova funkcionisanja ove zemlje – to je. Sistem BiH je vrlo složen i nažalost vrlo često se tu razmimoilaze različite nadležnosti i vrlo često se isprepliću, ali nažalost, u ovoj oblasti se i neisprepliću. Okolnosti u kojima funkcioniše generalno društvo danas nije ohrabrujuće za mlade ljude. Opština Šamac i brojne lokalne zajednice u RS mogu ovim mjerama koje sam maloprije napomenuo da daju podršku onima koji ostaju. To nije dovoljno, nije ni blizu. Mislim da je ključ te podrške u jednom stabilnom pravno uređenom sistemu, pravno uređenom društvu, u društvu u kome će se cijeniti ono za šta se ljudi školuju, u društvu u kome će ljudi imati stabilnu egzistenciju i u društvu u kojem ljudi neće brinuti za budućnost svoje djece. Ja nisam siguran da društvo u kojem živimo danas to obezbjeđuje. Mislim da je ponekad sistem vrijednosti u potpunosti obrnut i ne mogu u ovom momentu da kažem da je to ohrabrujući ambijent u kojem mladi treba da ostanu. Moramo svi da se trudimo, bez obzira na političku pripadnost. Ne može uslov zaposlenja, npr, u prosvjeti, biti pripadnost jednoj političkoj partiji. U tim uslovima mi ne možemo funkcionisati. Sa druge strane, i politika upisa studenata, srednjoškolaca apsolutno mora biti promjenjena sa aspekta potreba tržišta, a to danas nije slučaj. Mnogo je tu problema. Republika Srpska ima potpune nadležnosti, ona je za mene i “de facto” i “de jure” država. Mi imamo problem što nemamo ozbiljne mjere na nivou te naše države koje će samo dopunjavati lokalna zajednica. Kada sam malo prije rekao, često nas načelnike opština, bez obzira kojoj partiji pripadamo, pitaju šta dajete borcima, šta dajete penzionerima, šta dajete učenicima i mnogo toga smo mi iz lokalnih budžeta usmjerili na ove kategorije. Sa druge strane, Evropska povelja lokalne samouprave se u potpunosti ne poštuje na području RS. Iz godine u godinu brojne nadležnosti lokalne samouprave se prebacuju na nivo RS i brojni izvori finansiranja i nadležnosti koji u finansijskom pripadaju lokalnim samoupravama se oduzimaju, a sve više je potreba ovog stanovništva koje spada na teret lokalne zajednice.
U čemu se ogleda podrška opštine Šamac kulturnim, sportskim i ostalim manifestacijama?
Mi smo 2017. godine formirali posebnu javnu ustanovu u Centru za kulturu na području opštine Šamac. Ja mislim da ne postoji nijedan stanovnik na opštini Šamac da u ovih šest godina nije vidio apsolutnu promjenu u toj oblasti. Uprkos oskudnim finansijama, činjenici da je sve manje stanovništva, što je naš najveći problem, mi danas imamo brojna kulturna dešavanja, i za širu populaciju stanovništva i za one malo sofisticiranijeg ukusa u okviru i Centra za kulturu i podršku opštini Šamac. Apsolutna je podrška opštine Šamac nevladinom sektoru i omladinskoj organizaciji i brojim kulturno-umjetničkim društvima i to realizujemo putem javnih poziva svake godine. Sa druge strane, Centar za kulturu ima poseban svoj program. Prošle godine, s obzirom da je supruga našeg nobelovca Ive Andrića, Milica Babić iz Šamca, u saradnji sa Centrom za kulturu, došli smo na ideju da formiramo stalnu postavku, a to je prvi školovani srpski kostimograf, inače, članica Narodnog pozorišta nekada u Beogradu. Uspostavili smo komunikaciju sa Narodnim pozorištem u Beogradu, dobili smo podršku i to moram reći, Ministarstva kulture, na koje vrlo često imamo mnogo kritika, jer ne mislim da je ovaj iznos dovoljan, ali evo, pomoći će opština Šamac da formiramo jednu stalnu postavku i manifestaciju koja će svake godine biti održavana, a to je u čast Milice Babić na području opštine Šamac. Tu je i Zimska čarolija koja ima podršku jedne njemačke organizacije koja nam je pomogla sa 300.000KM. Manifestacija Zimska čarolija okuplja šamčane tokom tih desetak dana novogodišnjih i božićnih praznika. Tu su brojni koncerti, ne samo kulturno-umjetničkih društava, brojnih horova, književnika prisutna su na području opštine Šamac proteklih šest godina i to će samo biti intenzivnije u narednom periodu. Uveli smo da i svake godine u vrjeme ljetnih praznika, kada naša dijaspora dolazi, organizujemo i koncerte. Naravno, sve to o čemu govorim, nije komercijalnog značaja sa aspekta budžeta opštine Šamac. Mi idemo u pravcu davanja iz budžeta, potpuno jasno, sa ciljem da ti stanovnici ostanu tu tokom tih dana i da stvorimo jednu kulturnu ponudu, ne samo onima koji žive u Šamcu, nego i na cijeloj regiji kada je riječ o opštini Šamac.
U kojim segmentima vidite potencijal za dalji razvoj opštine Šamac?
Kada je riječ o potencijalu, u prethodnom odgovoru sam dao osnovne obrise – poslovna zona u privrednom smislu, jer je to, zaista, povoljan geografski položaj. Nakon izgradnje autoputa Beograd-Banjaluka, ova Poslovna zona će biti udaljena tri kilometra odatle, a s druge strane, već postojeći put Beograd-Zagreb. Dvije rijeke, saobraćajno, željezničko čvorište garantuju Šamcu da uz podršku republičke vlasti i veći broj stanovnika i zadržavanje postojećeg broja stanovnika, može biti jedna sredina u kojoj će se mnogo bolje živjeti nego što je to danas.
Kada pogledate iza Vas rezultate koje ste postigli, šta je to na šta ste posebno ponosni?
Ja sam diplomirani ekonomista i uprkos tome što je u politici, želim da kažem bazirano na ekonomiji. Na početku sam rekao koliki je bio iznos dugovanja i koliko je bio budžet, a koliko je danas. Iza političara i onih koji vode opštinu ili republiku, uvijek će ostati rezultati u pisanoj formi. Možda to većina građana neće vidjeti. Ako se bavite određenom profesijom, onda je potpuno jasno da vam ona dolazi u “centar zbivanja”. Najponosniji sam na stabilnost budžeta, brojne infrastrukturne projekte i ponosan sam ako ćemo kapacitete dječijeg obdaništa povećati za više nego duplo i biti treća opština u RS sa aspekta davanja i broja djece u obdaništu.
Dešavanja u Bijeljini
Izvor: desavanjaubijeljini.com
