Prvi pomen beogradskog grba potiče iz vremena sina cara Lazara, despota Stefana Lazarevića
Grb Beograda kakav danas poznajemo utvrđen je 1931. godine kada je formiran odbor sastavljen od umetnika, heraldičara, profesora univerziteta, generala i državnih savetnika koji su imali zadatak da odaberu budući izgled obeležja prestonice.
Zastava sa grbom Beograda – Copyright Profimedia
Već na prvoj sednici užeg odbora od 19. maja 1931. doneo sledeće zaključke:
- Grb Beograda mora imati oblik štita koji se na dnu završava lakim šiljkom,
- Elementi grba: nacionalne boje, reka – kao simbol iskonske snage Beograda, rimska lađa (trirem) – kao simbol starine Beograda, bele zidine sa kulom i otvorenom kapijom – zidine predstavljaju varoš, kula grad, a otvorena kapija slobodan promet.
- Zemljište, u klinu grba među rekama i pod zidinama je crvene boje, kao simbol krvi, večitog stradanja i patnje Beograda; reke su bele boje prema heraldičkim zakonima; zidine varoši i kule su bele boje, kao simbol „belog grada“; nebo je plavo, kao simbol nade i vere u bolju budućnost.
24sedam/Goran Sivački
Andrejevićevo vizuelno rešenje je plava boja štita, koji istovremeno simboliše i vedro nebo i bolju budućnost, a belu boju odabrana je za zidine Kalemegdana. Širom otvorena kapija tvrđave simboliše slobodu grada.
Reka u dnu predstavlja iskonsku snagu Beograda, a obojena je crvenom da oda poštu večitom stradanju i burnoj istoriji sto puta rušenog grada.
Na kraju dolazimo do jedine nepoznanice na grbu Beograda – broda sa punim jedrima. U pitanju je rimska lađa čija nas simbolika vraća u prve vekove nove ere i želi da predstavi starinu grada i mnoštvo kultura koje su na njemu ostavile trag.
Tri verzije grba
Postoje tri verzije grba grada Beograda – osnovni, srednji i veliki grb.
Osnovni grb grada je štit barokne forme, na plavom polju je srebrni, kamenom ozidani grad zakošenih zidina sa kruništem sa četiri zupca i dve ugaone konzolne kule motrilje koničnih krovova sa po jednim uskim crno ispunjenim prozorom nadovezane na spoljni par zubaca kruništa.
Profimedia
Nad kruništem grada, između kula motrilja i iznad u polje otvorene dvokrilne srebrne kapije od talpi sa po dve horizontalne grede za učvršćenje kroz čiji se lučni otvor sa klinastim temenim kamenom vidi plavetnilo neba, izdiže se dvospratna srebrna, kamenom ozidana, kula sa trozubim kruništem i sa po dva crno ispunjena pravougaona prozora na svakom spratu. Grad počiva na eskapiranom crvenom tlu iznad dve talasaste srebrne grede, koje predstavljaju reke Savu i Dunav.
Na dnu grba nalazi se zlatna antička trirema sa tri jarbola sa razapetim srebrnim četvrtastim jedrima i crnim užadima i sa srebrnim kružnim otvorima na trupu u tri reda iz kojih izlaze crna vesla koja su uronjena u reku, i to u gornjem redu tri, u srednjem četiri, a u donjem redu dva vesla.
Srednji grb je isti kao osnovni, ali je štit nadvišen zlatnom bedemskom krunom sa pet vidljivih merlona i sa istom takvom dijademom ukrašenom rubinima, safirima i smaragdima.
Vikipedija/Matija/bongo4561
Veliki grb se sastoji od srebrnog dvoglavog orla u poletu, zlatno oružanog i isto takvih nogu i jezika. Orao u desnoj kandži drži srebrni mač zlatnog balčaka i jabuke, a u levoj plodnu prirodnu granu masline.
Vikipedija
Na grudima orla je Osnovni grb grada, a iznad orla zlatna bedemska kruna sa pet vidljivih merlona i sa istom takvom dijademom ukrašenom rubinima, safirima i smaragdima. Ispod orla su dve lučno postavljene plodne zlatne grane hrasta preko čije se ukrsnice nalazi prvi poznati grb grada (štit razdeljen, gore u crvenom iz razdeone linije izdiže se srebrno bedemsko krunište sa tri merlona, od kojih su dva bočna nadvišena zlatnim patrijarškim trolisnim krstovima, a srednji kružnom dvospratnom srebrnom kulom sa kruništem i sa po dva lučna poljem otvorena prozora na svakom spratu, a dole tri puta razdeljeno crveno i srebrno).
Sa obe strane štita, preko rečenih hrastovih grana su odličja dodeljena gradu u prirodnim bojama i sa odgovarajućim trakama, i to bliže štitu desno Orden Karađorđeve zvezde s mačevima 4. stepena, a levo Orden narodnog heroja. Dalje od štita, desno je francuski Orden legije časti 5. stepena, a levo čehoslovački Ratni krst 1914-1918.
Prvi pomen grba u 15. veku
Prvi pomen beogradskog grba potiče iz vremena sina cara Lazara, despota Stefana Lazarevića, kada Beograd prvi put postaje prestonica srpske države (1403), no ni do danas nije sa sigurnošću utvrđeno kako je on izgledao.
Sledeći grb je iz vremena mađarske prevlasti i prikazan je u grbovniku „Fugersko ogledalo časti“ iz 1555. godine.
Tradicija beogradskog grba se prekida pod turskom okupacijom, jer Turci nisu poznavali ovu vrstu simbola, a ponovo se nastavlja zauzećem Beograda od strane Austrijanaca u 18. veku. U to vreme, na predlog carskog guvernera, Aleksandra Virtenbeškog, Dvorsko ratno veće je 1725. godine usvojilo i novi pečatni grb.
U literaturi se još pominju: grb iz Brokhauzenove enciklopedije, grb iz Larusove enciklopedije i navodni prastari grb varoši.
Važno je napomenuti da su svi ovi grbovi poznati samo po otiscima na gravirama ili prema literaturi. Osim toga, oni su bili uglavnom grbovi koje je Beogradu dodelila nesrpska vlast.
Dešavanja u Bijeljini
Izvor: 24sedam.rs
