Specijalista ginekologije i akušerstva, dr Aleksandar Stevanović bio je gost portala Dešavanja u Bijeljini.
Sa doktorom Stevanovićem razgovarali smo o najljepšem periodu u životu svake žene – trudnoća.
Kako kaže doktor Stevanović, trudnoća predstavlja fiziološki proces koji sa sobom u određenim situacijama nosi određene poteškoće, posebno u psihofizičkom stanju žene, odnosno u promjenama koje sama trudnoća donosi, najčešće pod uticajem hormona.
„Što se tiče znakova trudnoće, jedan od prvih znakova nastanka trudnoće je upravo izostanak menstruacije, odnosno kašnjenje menstrualnog ciklusa naravno kod žena koji imaju redovne cikluse. Zatim osjećaj pritiska u stomaku, u dojkama itd. Nakon postavljanja dijagnoze trudnoće, slijedi i prvi pregled koji se obično savjetuje do osme nedelje trudnoće, računajući od prvog dana posljednje menstruacije. Testiranje na trudnoću se vrši ili testovima ili vađenjem krvi i određivanjem nivoa beta HCG u krvi. Na prvom pregledu nakon postavljanja dijagnoze trudnoće, svakako treba obaviti taj ginekološki ultrazvučni pregled, prije svega da se ustanovi da li je trudnoća prisutna u materici ili postoji bojazan da je to vanmaterična trudnoća“, rekao je dr Stevanović.
Takođe, prvi pregled podrazumijeva i ginekološki pregled odnosno uzimanje briseva ukoliko postoji potreba za tim, uzimanje papabrisa, ukoliko nije rađen u prethodnih godinu dana od postavljanja diagnoze trudnoće, zatim testiranje hormona štitne žlijezde, određivanje hormona štitne žlijezde iz krvi, testiranje na HIV, hepatitise kao i sifilis.
„Veoma bitna stvar je određivanje krvne grupe pacijentkinje. Sve te stavke se određuju u cilju praćenja daljnjeg toka trudnoće, odnosno postavljanja sumnje na neke komorbiditete koji bi mogli da utiču na sam tok trudnoće. Krvnu grupu trudnoće je bitno odrediti zbog RH inkopatibilije, odnosno neslaganja RH faktora kod žene i kod muža, odnosno, oca djeteta. Ukoliko je žena negativna krvna grupa, dalje se nastavlja praćenje antitijela u krvi da ne bi došlo do daljih komplikacija u toku trudnoće“, objasnio je dr Stevanović.
Jedna od tema o kojima je govorio dr Stevanović su i prenatalni testovi koji su danas postali enormno popularni. Naime, riječ je o skrining testovima koji se rade krajem prvog trimestra i početkom drugog.
„Dakle prvi trimestar obuhvata period do 12. nedelje, do punih 12. nedelja, a drugi trimestar period od 12. nedelja do 27. nedelja i 6 dana, dakle do 28. nedelje. Ovi screening testovi se rade uglavnom na prelazu, odnosno krajem prvog trimestara i početkom drugog. Postoje testovi invazivni i neinvazivni, odnosno invazivne procedure, a testovi su neinvazivni, Najčešće je korišten neinvazivni test kao screening metoda je double test gdje se na ultrazvučnom pregledu mjeri nabor na vratu ploda i određene analize iz krvi se uzmaju i na osnovu toga se proračunava rizik od nastanka određenih sindroma. Takođe, postoje i neinvazivni testovi koji se rade iz krvi, u narodu nazvani prenatalni testovi gdje se uzima majčina krv i na osnovu koje se određuju fetalne frakcije, odnosno u svakoj trudnoći dolazi do miješanja određene količine krvi fetusa i majke i tako imamo cirkulišuće ćelije fetusa u krvi majke i na osnovu toga su ti testovi napravljeni da kao neinvazivna procedura daju detaljniju sliku o stanju samog fetusa“, kaže dr Stevanović.
Kada je riječ o prednostima i značaju prenatalnih testova, Stevanović ističe da je značaj prije svega rano otkrivanje fetalnih anomalija, odnosno genetskih poremećaja samog ploda, gdje se dalje na osnovu tih rezultata, ukoliko postoji utvrđen sindrom ili genetski poremećaj, završava trudnoća ako postoji indikacija za to.
Kada je riječ o manama skrining testova, Stevanović ističe da su to najčešće određen broj grešaka koje se mogu desiti.
„One su procentualno 0,01% prema statistici, recimo na primjer, određivanje pola dijeteta. Dešava se da se odredi pogrešan pol dijeteta, jer se tim testovima prije svega detektuje prisutstvo Y hromozoma, odnosno muškog hromozoma. Takođe, dešava se u situacijama u blizanačkoj trudnoći, kada se određuje da li postoji ili ne postoji Y hromozom i ne možemo znati da li su oba blizanca muškog pola ili je jedan muški i jedan ženski“, kaže dr Stevanović.
Jedan od testova koji se takođe vrše u trudnoći je i opterećenje glukozom. Kako kaže dr Stevanović, test opterećenja glukoza, odnosno oralni glukozatolerans test se radi u drugom trimestru kod normalnih trudnoća, odnosno, kod trudnica koje nemaju raniju anamnezu i koje se ne liječe od diabetes mellitusa prije trudnoće.
„Test prvenstveno služi za dokazivanje, ukoliko postoji sumnja, a i redovno se koristi pri samim pregledima za dokazivanje postojanja diabetes mellitusa. Značajan je zbog toga što možemo ranije da ustanovimo ako postoji makrozomija fetusa, odnosno kod tih trudnica koje imaju diabetes gestacijski, plodovi budu nešto veće telesne težine, što može kasnije predstavljati problem pri samom porađaju do termina. Sam proces rada OGT testa se sastoji u tome da se popije rastvor od 75 grama glukoze i da se mjere uglavnom na pola sata glikemije, odnosno prva glikemija se mjeri prije uzimanja samog rastvora i ciljna vrijednost je da bude ispod 5.1, zatim nakon jedan sat ispod 10 milimola po litru i nakon dva sata ispod 8,5. U slučaju postojanja vrijednosti preko tih koje sam naveo, vrše se dalja istraživanja, odnosno mjere se dnevni profili glikemije za svaki od obroka“, rekao je dr Stevanović.
Kada je već dokazan gestacijski dijabetes, preporuka je da se uvede dijetetski režim ishrane, odnosno neuzimanje ugljenih hidrata i namirnica koje sadrže ugljene hidrate.
„U posljednje vrijeme je primjetan povećan broj trudnica sa patološkim vrijednostima OGT testa, što prvenstveno možemo pripisati lošim navikama samog života, lošoj ishrani i takođe pri prvom pregledu nakon potvrđivanja same trudnoće, svakoj trudnici treba dati savjet o načinu ishrane u toku trudnoće, upravo da ne bismo došli kasnije u problem sa tim povišenim vrijednostima šećera i svim komplikacijama koje on nosi“, objasnio je dr Stevanović, specijalista ginekologije i akušerstva.
Dešavanja u Bijeljini
Izvor: desavanjaubijeljini.com
