ŠTA JE BANJALUKA DOBILA POSLIJE ZEMLJOTRESA: Titanik potonuo, Kardelj osvanuo

Prošlo je 50 godina od katastrofalnog zemljotresa u Banjaluci, a stari Banjalučani se još sjećaju dana kad je zemlja zadrhtala i sravnila do temelja jedan od najljepših gradova tadašnje Jugoslavije.

Uslijedile su godine obnove i izgradnje, podržane solidarnošću cijele SFRJ, ali i donatora iz inostranstva. Tako je, nakon potresa, stvoren novi grad. Neki simboli Banjaluke, za koje nam se čini da su oduvijek tu, nastali su, ustvari, poslije zemljotresa.

Trg Krajine 
Prije zemljotresa Banjaluka nije imala glavni gradski trg. Na mjestu današnjeg Trga Krajine do 1969. je bila velika stambeno poslovna zgrada koju su Banjalučani prozvali Titanik. I eto Titanik je doživio sudbinu mnogo poznatijeg broda – potonuo je, ali ne u brodolomu, nego u zemljotresu.

krivi sat foto G SURLAN 4

Nakon rasčišćavanja, tu je nikao gradski trg, koji se prije rata, u skladu sa tadašnjom socijalističkom ikonografijom, zvao Trg Edvarda Kardelja. Slovenac Kardelj nije imao neke naročite veze sa Banjalukom, ali je bio ideolog socijalističkog samoupravljanja, u to doba toliko pupularan, da je po njemu nazvan čak i jedan grad. Hrvatska luka Ploče se, naime, prije rata devedesetih zvala Kardeljevo.

Boska 5 godina od privatizacije foto G SURLAN e1559571589147
 

Na Trgu Edvarda Kardelja u Banjaluci, nekoliko godina nakon zemljotresa, podignuta je velika robna kuća, Boska, nazvana po partizanskoj  heroini iz Drugog svjetskog rata, Miki Bosnić, odnosno akronimu njenog prezimena i imena Bos(nić) (Mi)ka. U Boski je otvorena prva banjalučka poslastičarnica evropskog tipa i prva picerija u gradu.

Naselje Borik
Prije zemljotresa u Boriku nije bilo naselja, a zgrade su u ovom dijelu grada sagrađene upravo zato da se smjeste Banjalučani, koji su u potresu ostali bez domova. Zanimljivo je da Borik od svog osnivanja ima široku i po evropskim stndardima građenu glavnu ulicu, sa odvojenom biciklističkom stazom i trotoarom. Projekat za tu ulicu Banjaluci je poklonila Vlada Švedske.

Stari Borik, naselje puno zelenila, i danas je jedno od najljepših u gradu na Vrbasu. U Boriku se nalaze najviše zgrade u Banjaluci, lamele u Kordunaškoj, od kojih ona najviša ima 17 spratova.

 

Škole na poklon
U zemljotresu su stradale mnoge škole, između ostalih i stara gimnazija, Velika realka, osnovana krajem 19. vijeka u doba Austrougarske, koja se nalazila iznad današnje Gradske tržnice. Teško oštećena realka je minirana i srušena 1970. a taj čin su ispratili bojni gimnazijalci i bivši đaci te škole, pjevajući, kroz suze, studentsku himnu “Gaudeamus”.
 

Banjaluka01 gimnazija foto S PASALIC
 

Zgradu nove gimnazije, u kojoj i danas stanuje ova škola, poklonili su nakon zemljotresa Banjaluci građani Sarajeva. Banjaluka je dobila na poklon i druge škole. Gradnju osnovne škole Georgi Stojkov Rakovski, koju Banjalučani zovu Bugarska škola, finansirala je Bugarska, dok je škola Holandija u Slatini kod Laktaša bila poklon Holanđana.

Bolnica na Paprikovcu
UKC Klinicki centar

I gradnja nove bolnice na Paprikovcu, nekad Regionalnog medicinskog centra, a danas Univerzitetskog kliničkog centra RS, počela je nakon zemljotresa, 1970. godine. U potresu su oštećene stare bolničke zgrade, pa je izgradnja, i ranije planiranog, novog bolničkog kompleksa bila neminovnost. Zanimljivo je da je izgradnja ovog objekta, odnosno kompleksa objekata, potrajala decenijama, pa je najnoviji blok otvoren tek prošle godine.

Dešavanja u Bijeljini
Izvor: srpskainfo.com

POSTAVI ODGOVOR

молимо унесите свој коментар!
овдје унесите своје име