Bijeljina

Bijeljina: Nijemci su u Novom Selu imali svoju opštinu, školu, prodavnice, kafane…

10. март 2019.

U Novom Selu, tri kilometra od Bijeljine, još postoji impozantna građevina Evangelističke crkve, koja je izgrađena početkom prošlog vijeka, 1913. godine, zalaganjem sveštenika Gustava Juranjija.

Cijeli vijek poslije, početkom novembra 2014., ova građevina proglašena je nacionalnim spomenikom Bosne i Hercegovine te je uvrštena na listu ugroženih spomenika, koji čekaju na obnovu, kaže Zoran Midanović, istoričar, zaposlen u Muzeju Semberije.

Otkup zemlje
– Neposredno nakon austrougarske okupacije 1878. godine, stotinjak njemačkih porodica doselilo se iz Banata i Srema i formiralo svoju koloniju Franc Jozefsveld (Polje Franje Josifa), koja je poslije preimenovana u Novo Selo. Njemački doseljenici uglavnom su bili porijeklom iz južne njemačke pokrajine Baden-Virtemberg.

U Bijeljini su se krajem 1885. naselile tri, a odmah potom još dvije porodice. Živjeli su u Račanskoj ulici, a na prostoru budućeg Novog Sela uzeli su zemlju u najam i počeli je obrađivati. Bile su to porodice Melcer, Haler, Huber, Halabrin i Maler. Oni su predstavljali nukleus kolonizacije.

U jesen 1886. ratar Šojrer iz Francfelda (Kačarevo kod Pančeva u Banatu) nagovorio je još 60 porodica da se nasele u Bijeljinu tako da se uključila i bečka vlada, koja je povoljnim kreditima pomogla otkup zemlje od tadašnjih bijeljinskih feudalaca – kaže Midanović.

Brico i policajac
Ističe da je 1889. u Novom Selu bila naseljena 121 familija. Početkom 20. vijeka, kad je ovo naselje imalo skoro 420 kuća i 2.200 stanovnika, izgrađena je i Evangelistička crkva.

– Naseljeni Nijemci imali su u Novom Selu svoju opštinu, osnovnu školu, prodavnice, kafane, pekaru, kovačnicu, kolarske i stolarske radnje, poštara, bricu i policajca. Dobrim poznavanjem obrade zemljišta i zanatstva pozitivno su uticali na domaće stanovništvo u Semberiji. Ovo selo zvalo se neko vrijeme i Petrovo Selo, nakon stvaranja Kraljevine SHS, ali se kratko zvalo i Šenborn početkom Drugog svjetskog rata – ističe Midanović.

Izvor: avaz.ba