Na današnji dan – 7. mart

1573. – Potpisivanjem mira u Carigradu završen je rat Otomanskog carstva i Mletačke republike, kojoj su Turci 1571. preoteli Kipar.

1765. – Rođen francuski hemičar Žozef Nisefor Nieps, pionir fotografije. Usavršavajući litografiju od 1813. do 1820, prvi je u svijetu uspio da fiksira sliku dobijenu u mračnoj komori pomoću posrebrene bakarne ploče, prekrivene osjetljivim slojem asfaltnog laka.

1785. – Rođen italijanski pisac Alesandro Manconi, koji je prvi u italijanskom romanu seljacima dodijelio ulogu književnih junaka i nastojao da književni jezik bude sredstvo saopštavanja ne samo za odabrani sloj nego za cjelokupan narod. Strasno se zalagao za ujedinjenje Italije, snažno podržavajući nacionalni pokret „Rizorđimento“ /preporod/ četrdesetih godina 19. vijeka. Pisao je lirske pjesme, tragedije i romane. Djela: roman „Vjerenici“, posmrtna oda Napoleonu Prvom Bonaparti „Svete himne“, drame „Grof Karmanjola“, „Adelki“.

1793. – Revolucionarna Francuska objavila rat Španiji.

1809. – Umro francuski konstruktor Žan Pjer Fransoa Blanšar, koji je 1785. s Džonom Džefrisom prvi preletio La Manš balonom. Takođe je konstruisao padobran.

1820. – Pod pritiskom ustanika protiv feudalno-apsolutističkog poretka španski kralj Fernando Sedmi morao da vrati na snagu liberalni ustav iz 1812. i ukine zloglasnu rimokatoličku inkviziciju.

1850. – Rođen čehoslovački državnik i filozof češkog porijekla Tomaš Garig Masarik, profesor Praškog univerziteta, prvi predsjednik Čehoslovačke od 1918. do 1935. Osnovao je 1900. Narodnu stranku, koja je 1905. preimenovana u Progresivnu partiju. Od 1907. bio je poslanik u parlamentu Austro-Ugarske u kojem se borio protiv režima Habsburške monarhije i za autonomiju Čehoslovačke. Protivio se agresivnoj austrugarskoj politici na Balkanu i aneksiji Bosne i Hercegovine i veoma je uticao na jugoslovensku nacionalističku omladinu uoči Prvog svjetskog rata. Rat je proveo u emigraciji, nastojeći da dobije saglasnost saveznika za nezavisnost Čehoslovačke. Djela: „Socijalno pitanje – filozofske i sociološke osnove marksizma“ /marksizam je tretirao kao ekonomski materijalizam i jednostrani kolektivizam/, „Samoubistvo kao socijalna masovna pojava moderne civilizacije“, „Principi morala Dejvida Hjuma“, „Osnove konkretne logike“, „Ideali humaniteta“, „Najnovija filozofija religije“.

1875. – Rođen francuski kompozitor Žozef Moris Ravel, jedan od najistaknutijih predstavnika francuskog impresionizma. Oslanjao se na klasično francusko muzičko nasljeđe, ali se inspirisao i španskom muzikom i džezom, koristeći raznoliki ritam, s orkestom punim boje i slobodnim harmonijama. Virtuozni pijanista i dirigent, održavao je koncerte širom Evrope i Amerike. Djela: opera „Sat Španije“, balet „Dafne i Kloe“, orkestarska kompozicija „Bolero“, klavirski ciklusi „Ogledala“, „Gaspar noći“, „Kuprenov grob“, „Sonatina“ za klavir, mnoštvo solo pjesama, uglavnom na stihove francuskih simbolista.

1876. – Američkom pronalazaču Aleksanderu Grejemu Belu priznat patent za izum telefona.

1918. – Boljševička partija promijenila naziv u Ruska komunistička partija.

1932. – Umro francuski državnik Aristid Brijan, 11 puta premijer, dobitnik Nobelove nagrade za mir 1926. U Prvom svjetskom ratu se zalagao za formiranje Solunskog fronta, a poslije rata za stvaranje Sjedinjenih država Evrope i Društva naroda.

1935. – Povratkom Sarske oblasti u okrilje NJemačke počela velika teritorijalna ekspanzija Trećeg rajha, okončana 1945. porazom nacista u Drugom svjetskom ratu.

1936. – Okupacijom demilitarizovane Rajnske oblasti NJemačka demonstrativno prekršila Versajski mirovni ugovor, testirajući granice popustljivosti zapadnih demokratija koje – kao i kasnije u slučaju „anšlusa“ Austrije i komadanja Čehoslovačke – nisu ni pokušale da je u tome spriječe.

1945. – Američka armija u Drugom svjetskom ratu zauzela strateški važan most preko Rajne kod Remagena u Njemačkoj.

1945. – Potisnuvši japanske snage u Drugom svjetskom ratu, britanska 14. armija ušla u Mandalej, drugi po veličini grad u Burmi.

1951. – Iranskog premijera Alija Razmaru u jednoj teheranskoj džamiji ubio islamski fanatik.

1983. – Od eksplozije gasa u rudniku uglja blizu turskog grada Eregli poginulo 96 rudara.

1989. – Kina objavila vanredno stanje u Tibetu poslije trodnevnih antikineskih nereda u toj južnoj planinskoj provinciji.

1989. – Iran prekinuo diplomatske odnose sa Velikom Britanijom zbog objavljivanja knjige britanskog pisca indijskog porijekla Salmana Ruždija „Satanski stihovi“ u kojoj je islam, prema iranskom tumačenju, izvrgnut poruzi.

1991. – Snage lojalne iračkom predsjedniku Sadamu Huseinu – prema zapadnim izvorima – u Basri i drugim gradovima na jugu Iraka pogubile najmanje 400 učesnika pobune protiv centralnih vlasti.

1995. – Njemački ratni veterani i njihovi američki ratni protivnici, koji su ih porazili, zajednički su u Remagenu obilježili poluvjekovni jubilej poraza njemačke vojske na Rajni, kojim je ubrzan slom nacističke Njemačke u Drugom svjetskom ratu.

1996. – Trojica pripadnika američkih oružanih snaga osuđena na zatvorske kazne od 6,5 do sedam godina zbog toga što su 1995. silovala jednu 12-godišnju djevojčicu na Okinavi, što je izazvalo talas ogorčenih protesta i zahtjeva da američka vojska napusti to japansko ostrvo.

1998. – Italijanski vojni sud osudio bivšeg njemačkog SS kapetana Eriha Pribkea na doživotnu robiju, proglasivši ga krivim za najgore zvjerstvo tokom Drugog svjetskog rata u Italiji – masakr u Adreatinskim pećinama u blizini Rima.

1999. – Umro američki filmski režiser Stenli Kjubrik, jedna od najkontroverznijih ličnosti svjetskog filma, čija je ambicija bilo stvaranje samo „konačnih djela“ – savršenih proizvoda. Filmovi: „2001: odiseja u svemiru“, „Paklena pomorandža“, „Dr Strejndžlav“, „Spartak“, „Ubijanje“, „Uzaludna pljačka“, „Staze slave“, „Lolita“, „Beri Lindon“, „Isijavanje“, „Ful metal džekit“, „Široko zatvorenih očiju“.

2000. – Međunarodne snage na Kosovu preuzele su nadzor u graničnom pojasu na jugu Srbije nakon što su u tom području izbili sukobi između srpske policije i Albanaca.

2000. – Četrnaest Srba i sedam francuskih vojnika Kfora povrijeđeno je u pucnjavi u sjevernom dijelu Kosovske Mitrovice.

2001. – Visoki predstavnik u BiH Volfgang Petrič smijenio Antu Jelavića sa mjesta člana Predsjedništva BiH, Ivu Andrića Lužanskog kao delegata u Predstavničkom domu, te Marka Tokića i Zdravka Batinića sa svih funkcija. Njima je zabranjeno da obavljaju bilo koju funkciju kao i da izlaze na izbore.

2003. – Zamrznuti bankovni računi srpskog biznismena Momčila Mandića i predsjednika Skupštine grada Srpsko Sarajevo Milovana Bjelice zbog „postojanja jasnih dokaza“ o njihovoj umiješanosti u mrežu koja pomaže skrivanje Radovana Karadžića. Američki ambasador u BiH Kliford Bond saopštio da su SAD, u skladu sa izvršnom uredbom američkog predsjednika, blokirale imovinu Momčila Mandića i Milovana Bjelice, te „Manko oil kompani“ i „Privredne banke“ Srpsko Sarajevo.

2003. – Pripadnici SFOR-a ušli u vojne kancelarije u zgradi Narodne skupštine Republike Srpske i Generalštaba VRS. SFOR saopštio da su akcije usmjerene protiv „antidejtonskih aktivnosti“.

Dešavanja u Bijeljini
Izvor: desavanjaubijeljini.com