Gradski trg, razglednica iz Austrougarske monarhije, istorija
Stalna istorijska postavka Muzeja Semberije
Istorijska sala u okviru Muzeja Semberije postoji u sadašnjem obliku, sa nekim manjim izmjenama, od 2005. godine. Obuhvata uslovno rečeno tri segmenta: fotografije stare Bijeljine, skidane uglavnom sa razglednica još od vremena Austrougarske, mala izložba oružja i legati.
„Možemo reći da jedna od najstarijih fotografija koju posjedujemo prikazuje Muzej Semberije iz vremena (otprilike) 1890. godine. Pored toga, imamo fotografije gradskog parka, škola, crkava, džamija, svih vjerskih objekata, sinagoge koja je srušena 1946. godine. Drugi segment je mala izložba oružja, a treći obuhvataju legati, odnosno najveći je legat Ljubice Jovičić Stančić koji je poklonila Muzeju“, rekao je za portal „Dešavanja u Bijeljini“ kustos istoričar Zoran Midanović.
Ljubica Jovičić Stančić je rođena Bijeljinka koja je rođena u bogatoj bijeljinskoj trgovačkoj porodici. Bila je sudija Vrhovnog suda, Trgovačkog suda bivše Jugoslavije. Jedna je od tri žene u to vrijeme u svijetu koje su bile vrhovne sudije.
Maksim, mitraljez iz Prvog svjetskog rata, istorija
„Ljubica Jovičić Stančić je poklonila Muzeju Semberije preko 800 eksponata od kojih smo mi nekih 200 izložili kao dio stalne postavke. Tu je i dosta predmeta koje je poklonio Rodoljub Čolaković od kojih bih izdvojio ruski radio i gramofon sa stočićem poklon Nikite Hruščova, tada najmoćnijeg čovjeka na svijetu. To je izuzetno vrijedan eksponat, ne samo po svom kvalitetu i izradi nego i po samom političkom kontekstu, odnosno činjenici ko ga je poklonio Čolakoviću. Muzej Semberije se može pohvaliti eksponatom koji nemaju ni mnogo veći muzeji u mnogo većim gradovima“, istakao je Midanović i dodao da je jedan od najnovijih eksponata mitraljez iz Prvog svjetskog rata, čuveni „Maksim“.
Stalna etnološka postavka Muzeja Semberije
Jedna od stalnih postavki Muzeja Semberije je i etnološka postavka koja je prema riječima muzejskog savjetnika, Tanje Lazić konceptno i tehnički postavljena 1981. godine i od tada skoro da i nije mijenjana.
„Imali smo sreću da smo kroz projekat, odnosno dvije faze projekta, uspjeli da pribavimo sredstva da se rekonstruiše dio stalne postavke arheologije, međutim, etnološki dio i dalje u tom nekom stanju kakav je bio još 1981. godine kada je stalna postavka uređena. Moram da pomenem da smo 2005. godine radili jednu uslovno rečeno rekonstrukciju, ali to je više bilo uljepšavanje postojeće postavke“, rekla je za portal „Dešavanja u Bijeljini“ Lazićeva.
Bronzana statueta IV vijek, arheologija
Stalnu postavku je potrebno na svakih nekoliko godina oživljavati, ali kako savjetnik kaže prvenstveno iz fizičke nemogućnosti da postignu da se potpuno posvete stalnim postavkama i svim sadržajima koje imaju na godišnjem nivou, postavka je ostala u skoro istom izgledu kao kada je postavljena.
„Iz arheologije uspijevamo da radimo određene terene, ali iz ostalih oblasti – skoro nikako. Sve je do ljudstva. Prikupljanje, dopunjavanje zbirki, uglavnom nam se sve svodi na ono što se nudi na poklon, ponešto se nudi na otkup, ali manje otkupljujemo, veoma rijetko. Ukoliko je u pitanju nešto izuzetno rijetko što nemamo u zbirci, tad se uspiju prikupiti neka sredstva“, objasnila je Lazićeva.
Postavka se konceptualno odnosi na period prve polovine XX vijeka sa dva dijela na izložbi koji se odnose na život seoske i život gradske sredine u zadatom periodu.
Etnološka postavka
„Predmeti na postavci su iz muzejskog fundusa gdje preovladavaju mahom svečane nošnje za obje sredine. Što se tiče seoske sredine, tu su različite vrste upotrebnih predmeta u varijanti peškira i svečanih peškira koji se koriste u običajnom kalendaru. Što se tiče gradske sredine, preovladavaju predmeti od nešto finijih materijala, finog beza sa svilenim nitima, a ima dosta zlatoveza, pošto je bio rasprostranjen u gradskoj sredini“, istakla je Lazićeva.
Pored toga, tu su i alati, dijelovi kućnog mobilijara, posuđe i slično vezano za prelaz XIX u XX vijek kada su to posuđe i dijelovi kućnog namještaja mahom imali orijentalni karakter u svim domaćinstvima svih nacija koje su živjele na ovim prostorima. Veliki dio postavke zauzimaju i predmeti iz zanatskih radionica s obzirom da je zanatstvo u samom gradu pored trgovine bila glavna privredna djelatnost. Tu su i predmeti iz opančarskih radionica, voskarsko-liciderske radionice, pekare, kao i predmeti užarskog i kovačkog zanatstva.
Stalna arheološka postavka Muzeja Semberije i arheološka istraživanja
U arheološkoj zbirci nalaze se predmeti koji potiču od ranog neolita do XVII vijeka i dokaz su kako se život na ovim prostorima promijenio tokom svoje duge istorije.
Arheološka postavka
„Zbirka širokog spektra reflektuje promjene pejzaža, uzorke naseljavanja, načina života i iskustva ljudi koji žive na ovom prostoru tokom posljednjih 7.000 godina. U Muzeju Semberije izloženo je više od 500 predmeta iz arheološke zbirke“, rekla je za portal „Dešavanja u Bijeljini“ Snežana Antić, konzervator.
Kada se vrši eksploatacija šljunka i pijeska iz dolina rijeka Save i Drine, često se nalaze ostaci krupnih sisara iz perioda posljednjeg ledenog doba, a to su najčešće ostaci mamuta i stepskog bizona.
„Na području Semberije istraženo je nekoliko lokaliteta iz različitih faza mlađeg kamenog doba. U ranom i srednjem neolitu na prostoru centralnog Balkana razvija se Starčevačka kultura kojoj sa teritorije Semberije pripadaju nalazi sa lokaliteta u Janjarskom polju u blizini Janje. U periodu mlađeg neolita, na istom prostoru razvijala se vinčanska kultura. Arheološka istraživanja vršena su na nekoliko naselja koja pripadaju ovom vremenskom periodu. Pored iskopavanja na obali Drine u selu Glavičice – lokalitet „Babića brdo“, istražena su naselja na lokalitetima „Veliki Gradac“ u Ostojićevu, „Gradac“ u Batkoviću i „Gradište“ u Donjem Dragaljevcu“, navela je Antićeva.
Neolit ili mlađe kameno doba predstavlja jednu od najvažnijih etapa u razvoju ljudskog društva i civilizacije, dok eneolit predstavlja prirodnu evoluciju društvene i ekonomske strukture najstarijih ljudskih zajednica koju posebno karakteriše upotreba bakra.
Etnološka postavka
„Na području Semberije arheološka istraživanja su otkrila sigurne podatke o postojanju života u ovome periodu. Iskopavanja su vršena na lokalitetu „Brdo“ u Dvorovima i lokalitetu „Veliki Gradac“ u Ostojićevu, gdje je otkriveni eneolitski građevinski horizont, sa ostacima kućnog lepa i peći ležao neposredno iznad ruševina naselja iz neolitskog perioda“, objasnila je Antićeva.
Bronzano doba je etapa u razvoju praistorijskog društva, u kojoj se oruđa, oružja i nakit izrađuju pretežno od bronze, legure bakra i kalaja.
„Nekropole iz ovog perioda otkrivene su na lokalitetima „Silajet“ u Dvorovima i „Crkvine“ Batkoviću. Na ovim nekropolama otkopani su grobovi sa ostacima spaljenih pokojnika, koji su zajedno sa malobrojnim prilozima bili pokriveni zdjelama karakterističnim za širi kompleks bronzanodobske kulture Barica-Gređani“, rekla je Antićeva i dodala da su arheološka istraživanja na lokalitetu „Rapanović polje“ u Triješnici pružila podatke da je ovo područje bilo naseljeno i gvozdenom periodu.
Povoljni klimatski uslovi i plodno zemljište učinili su da se u toku III i IV vijeka u široj okolini Bijeljine obrazuju brojna poljoprivredna imanja sa pratećim objektima. Kako Antićeva kaže, istražene su vile rustike na lokalitetu „Prekaje“ u Brocu i Tutnjevcu, a od pojedinačnih nalaza najreprezentativniji nalaz je bronzana statueta muškarca sa lasom. Na širem području Semberije otkriven je novac rimskih careva od II do IV vijeka n.e.
Arheološka postavka
„U neposrednoj blizini Jazbina, uz srednji tok potoka Bistrika, nalaze se tri srednjovjekovna lokaliteta, Oraščić u Batkoviću i Čelopek i Gradine u Ostojićevu. Sva naselja su ruralna naselja otvorenog tipa. Glavna zaštita naselja vjerovatno je bio okolni močvarni i šumoviti teren. Iz perioda kasnog srednjeg vijeka potiču i nadgrobni spomenici koji su sekundarno upotrijebljeni kao građevinski materijal za izgradnju Atik džamije“, objasnila je Antićeva.
Biblioteka Muzeja Semberije
Biblioteka Muzeja Semberije ima skoro 7.000 naslova: beletristika (najveći dio poklon Rodoljuba Čolakovića), stručna literatura, knjige iz oblasti arheologije, istorije, etnologije i ostalih umjetnost. Biblioteka je otvorena za svakog Bijeljinca koji želi da čita ili pronađe potrebne podatke za svoje stručne radove. Zahvaljujući muzejskoj biblioteci, a uz pomoć zaposlenih u Muzeju, nastao je jedan broj knjiga vezan za ove krajeve.
Muzej posjeduje i fototeku koja broji preko 14.000 fotografija, a u svom posjedu ima oko 10.000 predmeta kada se računaju sve zbirke, arheologija, etnologija i istorija.
Dešavanja u Bijeljini
Izvor: desavanjaubijeljini.com