Danas je subota, 7. oktobar, 280. dan 2023. Do kraja godine ostalo je još 85 dana.
1571. – Španska i mletačka mornarica kod Lepanta u jugozapadnoj Grčkoj potukle tursku flotu. U bici poslije koje Otomansko carstvo nikad nije bilo velika pomorska sila najmanje 25.000 Turaka je poginulo, a potopljeno je 80 turskih brodova.
1813. – Padom Beograda u turske ruke ugušen Prvi srpski ustanak i Turci su uspostavili upravni aparat i organizaciju kakva je postojala prije izbijanja ustanka 1804. To je uključivalo sve ranije namete, ali i pojačanu represiju, što je 1815. izazvalo Drugi srpski ustanak, poslije kojeg su Turci ubrzano gubili pozicije u Srbiji.
1849. – Umro američki pisac Edgar Alan Po, čiju poeziju karakterišu duboka sjeta i tuga i zvučnost i muzikalnost katkad čudesno onomatopejskih stihova. Tvorac je kratke pripovijetke strave iz koje je nastala moderna kriminalistička i detektivska priča. Djela: poezija „Gavran“, „Anabel Li“, „Pobjednik crv“, „Zvona“, „Pjesme“; proza „Crna mačka“, „Priče tajanstva i mašte“, „Avanture Gordona Pima“, „Filozofija kompozicije“.
1860. – Otomansko carstvo beratom priznalo Mihaila Obrenovića za kneza Srbije.
1885. – Rođen danski stručnjak za atomsku fiziku Nils Henrik David Bor, dobitnik Nobelove nagrade za fiziku 1922, koji je postavio teoriju strukture atoma, objasnio svjetlosne spektre atoma vodonika i u Drugom svjetskom ratu učestvovao u SAD u istraživanjima koja su prethodila izradi atomske bombe. NJegovim imenom nazvani su mnogi pojmovi u atomskoj fizici – „Borove orbite“, „Borova teorija“, „Borovi uslovi frekvencije“, „Borov princip komplementarnosti“, „Borov magneton“.
1914. – Rođen srpski pisac Mihailo Lalić, član Srpske akademije nauka i umjetnosti. U Drugom svjetskom ratu je interniran u Grčku, ali je prebjegao grčkim partizanima i bio politički komesar Jugoslovenskog bataljona. Djela: romani „Svadba“, „Zlo proljeće“, „Lelejska gora“, „Hajka“, „Raskid“, „Pramen tame“, „Zatočenici“, „Ratna sreća“, „Dokle gora zazeleni“, „Gledajući dolje na drumove“, pripovijetke „Na mjesečini“, „Izvidnica“, „Prvi snijeg“, „Gosti“, „Posljednje brdo“.
1919. – Osnovana holandska avionska kompanija KLM, najstariji postojeći vazdušni prevoznik u svijetu.
1931. – Rođen južnoafrički nadbiskup Dezmond Tutu, borac protiv aparthejda, dobitnik Nobelove nagrade za mir 1984. On je prvi crnac koji je postao duhovni vođa anglikanaca u Južnoj Africi.
1935. – Društvo naroda označilo fašističku Italiju kao agresora u Abisiniji /Etiopija/.
1940. – Nacistička NJemačka u Drugom svjetskom ratu okupirala Rumuniju i dokopala se strateški važnih naftnih polja.
1949. – Proglašena NJemačka Demokratska Republika s predsjednikom Vilhelmom Pikom i premijerom Otom Grotevolom, čime je NJemačka podijeljena na dvije države. Tome je prethodilo proglašenje Savezne Republike NJemačke 21. septembra 1949.
1953. – Umrla srpska književnica i klasični filolog Anica Savić-Rebac, profesor Univerziteta u Beogradu. Djela: „Problemi antičke estetike“, „Antička demokratija i socijalni problemi“, „Problemi predplatonske erotologije“, prevod i komentar spjeva Tita Lukrecija Kara „O prirodi stvari“, mnoštvo prevoda na engleski (naročito Petra Drugog Petrovića NJegoša), njemački, francuski i italijanski jezik.
1959. – Sovjetski vasionski brod „Luna 3“ prvi fotografisao tamnu stranu Mjeseca.
1959. – Umro američki operski pjevač i filmski glumac italijanskog porijekla Mario Lanca, koji je ostvario niz nezaboravnih operskih uloga. Snimao je i filmove, uključujući film „Veliki Karuzo“.
1981. – Potpredsjednik Egipta Hosni Mubarak postao vršilac dužnosti šefa države dan pošto su islamski teroristi ubili egipatskog predsjednika Anvara el Sadata.
1985. – Palestinski teroristi u Mediteranu oteli italijanski putnički brod „Akile Lauro“ sa oko 440 ljudi i zaprijetili da će ga eksplozijom uništiti ukoliko Izrael ne oslobodi iz zatvora 50 Palestinaca.
1989. – Kongres Mađarske socijalističke radničke partije ukinuo partiju koja je vladala 33 godine i umjesto nje formirao Socijalističku partiju Mađarske.
1992. – Savjet bezbjednosti UN osnovao Komisiju za ispitivanje ratnih zločina u prethodnoj Jugoslaviji.
1996. – Švajcarac Rolf Cinkernagel i Australijanac Peter Doerti dobitnici su Nobelove nagrade za medicinu. Ovo visoko priznanje dr Cinkernagel i dr Doerti su dobili za otkriće načina na koji imuloški sistem prepoznaje virus zaražene ćelije.
2000. – Predsjednik SR Jugoslavije Vojislav Koštunica na zajedničkoj sjednici oba vijeća Savezne skupštine položio je zakletvu kao novi šef jugoslovenske države.
2004. – Nobelova nagrada za književnost 2004. godine dodijeljena Austrijanki Elfridi Jelinek.
2006. – Manastir Žiča obilježio osam vijekova postojanja.
2016. – Tajfun Metju, jedan od najvećih u posljednjoj deceniji, koji je snažno pogodio Haiti, Jamajku, Dominikansku Republiku i Bahame, odnio je gotovo 1.000 žrtava.
Dešavanja u Bijeljini
Izvor: desavanjaubijeljini.com
