Prije 115 godina krunisan je kralj Petar Prvi Karađorđević, koji se zalagao za ustavno uređenje Srbije, bio poznat po svojoj liberalnoj politici i omiljen u narodu.
Petar Prvi krunisan je 21. septembra 1904. godine, nakon Majskog prevrata.
U Majskom prevratu, u noći sa 28. na 29. maja 1903. godine, vojska je izvela državni udar u kojem su ubijeni kralj Aleksandar Obrenović i kraljica Draga, čime je sa srpskog prijestola zbačena ta dinastija, a za kralja proglašen Petar Prvi Karađorđević, što je potvrdila i Narodna skupština.
Petrovim dolaskom na prijesto, dinastija Karađorđević se nakon 45 godina ponovo našla na čelu srpske države, a sam kralj se suočio sa ozbiljnim preprekama zbog unutrašnje političke borbe u Srbiji, ali i odnosa sa Austrougarskom.
Austrougarska monarhija, prvo naklonjena novom srpskom kralju, postala je ubrzo otvoreni neprijatelj Srbije, naročito nakon krize izazvane odlukom Beča da anektira BiH 1908. godine.
Kralj Petar Prvi je sin kneza Aleksandra Karađorđevića, koji je 1858. godine, nakon Svetoandrejske skupštine, bio prisiljen da abdicira i sa porodicom živi u inostranstvu.
Osnovnu školu i gimnaziju Petar je završio u Beogradu, školovanje nastavio u Ženevi i Parizu, gdje je i završio čuvenu Vojnu akademiju "Sen-Sir".
Borio se u francuskoj vojsci u Francusko-pruskom ratu, a u ustanku srpskog naroda u BiH protiv Osmanskog carstva pridružio se kao dobrovoljac pod pseudonimom Petar Mrkonjić (kasnije je Mrkonjić Grad nazvan upravo po njemu).
Kralj Petar I kao Petar Mrkonjić 1975. Petra je 1897. godine kao kneževića u Rusiji primio ruski car Nikolaj Drugi Romanov, u okviru jačanja njegove političke aktivnosti za povratak u Srbiju, gdje je na vlasti bila dinastija Obrenović, a 1901. godine nastojao je da stupi u bliže odnose sa Austrougarskom, nudeći joj svoj politički program.
Bio je oženjen crnogorskom kneginjom Zorkom, najstarijom kćerkom kneza Nikole.
Tokom vladavine Petra Prvog Karađorđevića, Srbija je učestvovala u Prvom i Drugom balkanskom ratu, koji su okončani pobjedom srpske vojske i oslobađanjem Raške oblasti, Kosova i Metohije i Makedonije.
Kralj Petar Prvi prenio je u junu 1914. godine kraljevska ovlaštenja na svog sina, prestolonasljednika Aleksandra, zbog, prema zvaničnom obrazloženju, bolesti, ali je do povlačenja došlo nakon što je kriza nastala oko raspuštanja vlade riješena u korist Nikole Pašića.
Mjesec dana kasnije, Austrougarska je objavila rat Srbiji, čime je počeo Prvi svjetski rat, u kojem je srpska vojska, poslije veličanstvenih pobjeda na Ceru i Kolubari, bila prinuđena na povlačenje. U rat su 1915. godine ušle austrougarske saveznice Njemačka i Bugarska.
Ostarjeli kralj Petar Prvi povlačio se zajedno sa srpskom vojskom preko Albanije. Albanska golgota ostavila je veliki trag na zdravlje kralja Petra, koji je, ipak, doživio da dočeka konačno oslobođenje Srbije.
Stvaranjem Kraljevine Srba, Hrvata i Slovenaca 1. decembra 1918. godine, postao je kralj Srba, Hrvata i Slovenaca, što je bio do smrti 16. avgusta 1921. godine.
Umro je u Beogradu, a sahranjen u svojoj zadužbini – Crkvi Svetog Đorđa na Oplencu, kod Topole. U srpskom narodu ostao je upamćen kao kralj Petar Prvi Oslobodilac.
Dešavanja u Bijeljini
Izvor: mondo.ba
